"Biała lista" przedsiębiorco sprawdź zanim dokonasz przelewu!
Biała lista
Tak zwana biała lista jest de facto i de iure wykazem podmiotów zarejestrowanych jako płatnicy VAT prowadzonym przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej na podstawie art. 96b ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dziennik Ustaw numer 54, pozycja 535 z 2004 roku ze zmianami, dalej jako: ustawa VAT). Wykaz ten zawiera między innymi numery rachunków rozliczeniowych lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszędnościowo-kredytowej (SKOK) otwartych - art. 96b ust. 1 pkt 13 ustawy VAT.
Wykaz - białą listę - można przeglądać pod poniższym adresem:
Rozliczenia przedsiębiorców
Zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku prawo przedsiębiorców (Dziennik Ustaw z 2018 roku, pozycja 646 ze zmianami, dalej jako: prawo przedsiębiorców) dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą powinno następować za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy jeżeli:
- stroną transakcji, z której wynika płatność jest inny przedsiębiorca - bez względu na wysokość kwoty płatności,
- jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15000 zł lub równowartość tej kwoty według średniego kursu Narodowego Banku Polskiego z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Obowiązek zweryfikowania rachunku bankowego
Dokonując płatności na rzecz przedsiębiorcy należy nie tylko mieć na uwadze obowiązek wynikający z art. 19 prawa przedsiębiorców, ale należy także zweryfikować czy rachunek bankowy, na który ma być dokonana płatność znajduje się na białej liście. Skutki dokonania płatności na rachunek bankowy, który nie znajduje się na białej liście mogą być bowiem bardzo dotkliwe:
- taka płatność nie będzie stanowić kosztu uzyskania przychodu - art. 22p ust. 1 pkt 2 ustawy PIT oraz art. 15p ust. 1 pkt 2 ustawy CIT,
- podatnik dokonujący takiej płatności odpowiada solidarnie z podmiotem, na rzecz którego dokonał płatności, za jego zaległości podatkowe w części podatku od towarów i usług proporcjonalnie przypadającej na tę należność - art. 117ba§1 i §2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku ordynacja podatkowa (Dziennik Ustaw z numer 137, pozycja 926 z 1997 roku ze zmianami, dalej jako: ordynacja podatkowa).
Wprawdzie od tego drugiego skutku można się uwolnić między innymi poprzez złożenie zawiadomienia o zapłacie na rachunek inny niż znajdujący się na białej liście lub poprzez zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności (split payment), jednakże nie zmienia to faktu, że w przypadku dokonania jednolitej płatności (nie podzielonej), istnieje konkretne ryzyko związane z brakiem sprawdzenia czy rachunek bankowy kontrahenta znajduje się na białej liście. Należy mieć tego pełną świadomość.
Rozwiązania umowne
Przenosząc powyższe na grunt prawa cywilnego i stosunków umownych, można byłoby się zastanawiać czy skoro dokonanie płatności na rachunek inny, niż znajdujący się na białej liście, powoduje, co do zasady, solidarną odpowiedzialność za zaległości podatkowe w zakresie podatku od towarów i usług, to czy taka płatność stanowi działanie bezprawne (skoro wiąże się z odpowiedzialnością). W konsekwencji można byłoby bronić poglądu, że niedokonanie płatności na taki rachunek, nie stanowi działania bezprawnego (skoro jej dokonanie byłoby działaniem bezprawny), a skoro tak, to nie może stanowić zawinionego niewykonania umowy.
Jednakże znacznie bezpieczniej jest po prostu zawrzeć w umówie odpowiednie postanowienie odnoszące się do omawianej kwestii, które mogłoby mieć na przykład następującą treść (zakładając, że umowa zawarta jest między przedsiębiorcami):
- Strony niniejszej umowy zgodnie postanawiają, że wszelkie płatności na rzecz X będą dokonywane wyłącznie na rachunek bankowy X znajdujący się w wykazie podmiotów zarejestrowanych jako płatnicy VAT prowadzonym przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej na podstawie art. 96b ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług w części tego wykazu dotyczącej X.
- Jeżeli rachunek bankowy X, na który Y będzie miał dokonać płatności, w tym wskazany w niniejszej umowie lub w fakturze VAT, nie będzie znajdował się w wykazie, o którym mowa w ustępie 1. powyżej, Y może wstrzymać się z dokonaniem płatności do momentu w którym:
- X wskaże Y rachunek bankowy, na który Y ma dokonać płatności,
- rachunek bankowy X będzie znajdował się w wykazie o którym mowa w ustępie 1. powyżej w dniu wskazania go Y przez X oraz w dniu dokonywania płatności przez Y.
- W przypadku o którym mowa w ustępie 2., Y powinien dokonać płatności na rzecz X w terminie 7 dni od dnia wskazania rachunku bankowego przez X, pod warunkiem spełnienia warunków, o których mowa w tym ustępie.
- Przesunięcie terminu dokonania płatności wynikające z okoliczności wskazanych w ustępie 2. powyżej nie stanowi niewykonania ani nienależytego wykonania niniejszej umowy przez Y, a X nie może obciążyć Y z tego tytułu żadną odpowiedzialnością, w tym odsetkami za opóźnienie w dokonaniu płatności.