Nieautoryzowane transakcje płatnicze a postawa banków






Nieautoryzowane transakcje płatnicze a postawa banków

W dzisiejszym wpisie chciałbym skupić się na kwestii nieautoryzowanych transakcji płatniczych i związanej z nimi postawy banków. 

Okazuje się bowiem, że postawa banków jest w przeważającej części wadliwa, a sam problem staje się coraz bardziej powszechny. Chodzi mianowicie o takie sytuacje, w których ktoś uzyskuje dostęp do naszego rachunku bankowego, najczęściej przejmując kontrolę nad aplikacją mobilną do obsługi takiego rachunku, którą mamy zainstalowaną na naszym telefonie. Na takim przykładzie skupię się w niniejszym wpisie, aczkolwiek omawiane przeze mnie regulacje i zasady mają rzecz jasna bardziej uniwersalne znaczenie i dotyczą każdego rodzaju nieautoryzowanych transakcji płatniczych, w tym przykładowo z wykorzystaniem przejętych danych kart płatniczych lub kredytowych.

Jakie w takiej sytuacji mamy środki ochronne? Jak powinien zachować się bank? Jak w praktyce bank się zachowuje?

Na te pytania postaram się odpowiedzieć. Uprzedzam jednak, że wpis będzie sięgał do pojęć i regulacji ustawowych, które są delikatnie rzecz ujmując mało precyzyjne. Jest to już niestety cecha charakterystyczna w przypadku implementacji do krajowego porządku prawnego dyrektyw unijnych.

Całkowicie pominę przy tym kwestie prawnokarne, związane z przestępstwem tak zwanego phishingu (art. 287 kodeksu karnego), albowiem ich omówienie doprowadziłoby do nadmiernego rozbudowania niniejszego wpisu.

regulacje prawne

Podstawowe akty prawne, które mają zastosowanie w analizowanej kwestii to:

  1. ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych, Dziennik Ustaw z 2011 roku, numer 199, pozycja 1175 ze zmianami - dalej jako: ustawa,
  2. dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 z dnia 25 listopada 2015 roku w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego, zmieniająca dyrektywy 2002/65/WE, 2009/110/WE, 2013/36/UE i rozporządzenie (UE) numer 1093/2010 oraz uchylająca dyrektywę 2007/64/WE, Dziennik Urzędowy UE L 337/35 z dnia 23 grudnia 2015 roku, ze zmianami - dalej jako dyrektywa.

Zgodnie z art. 2 pkt 29 ustawy przez transakcję płatniczą należy rozumieć:

zainicjowaną przez płatnika lub odbiorcę wpłatę, transfer lub wypłatę środków pieniężnych

Zgodnie z art. 2 pkt 36 ustawy przez zlecenie płatnicze należy rozumieć:

oświadczenie płatnika lub odbiorcy skierowane do jego dostawcy zawierające polecenie wykonania transakcji płatniczej

Zgodnie z art. 2 pkt 10 ustawy przez instrument płatniczy należy rozumieć:

indywidualizowane urządzenie lub uzgodniony przez użytkownika i dostawcę zbiór procedur, wykorzystywane przez użytkownika do złożenia zlecenia płatniczego

W związku z powyższym aplikacja mobilna na telefonie służąca do korzystania z rachunku bankowego będzie instrumentem płatniczym w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy przez płatnika należy rozumieć:

osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, składającą zlecenie płatnicze

Zgodnie z art. 2 pkt 18 ustawy przez odbiorcę należy rozumieć:

osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, będącą odbiorcą środków pieniężnych stanowiących przedmiot transakcji płatniczej

Zgodnie z art. 2 pkt 34 ustawy przez użytkownika należy rozumieć:

osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, korzystającą z usług płatniczych w charakterze płatnika lub odbiorcy

Osoba, która obsługuje swój rachunek bankowy za pośrednictwem aplikacji mobilnej, jest zatem użytkownikiem w rozumieniu ustawy oraz płatnikiem.

Zgodnie z art. 2 pkt 4c bank jest dostawcą usług płatniczych będącym dostawcą prowadzącym rachunek.

Wszyscy dostawcy usług płatniczych są określani prze ustawę mianem dostawcy, co wynika z art. 4 ust. 1 ustawy.

Posługując się zatem terminologią ustawową jeżeli osoba trzecia uzyskuje dostęp do naszej aplikacji mobilnej i poza naszą wiedzą i wolą wyprowadza środki z naszego rachunku baniowego, to oznacza to że:

osoba trzecia przejęła kontrolę nad naszym instrumentem płatniczym, a następnie dokonała zleceń płatniczych, doprowadzając do wykonania przez dostawcę prowadzącego rachunek transakcji płatniczych na rzecz nieznanych odbiorców, których to transakcji płatniczych nigdy nie autoryzowaliśmy

Zdaję sobie sprawę, że wygląda to jak swoisty kod, ale tak właśnie należy opisać analizowaną sytuację posługując się językiem ustawowym. 

Ustawa zawiera regulację dotyczącą zwrotu kwot nieautoryzowanych transakcji płatniczych stanowiącą implementację dyrektywy. 

Niestety, jak zapowiedziałem wcześniej, regulacja ustawy, jak to często bywa w przypadku implementacji dyrektyw unijnych, jest nieprecyzyjna, stąd konieczne jest sięgnięcie również do interpretacji celowościowej i systemowej, a nie tylko literalnej.

Zgodnie z art. 40 oraz 42-46 ustawy:

Art. 40 

  1. Transakcję płatniczą uważa się za autoryzowaną, jeżeli płatnik wyraził zgodę na wykonanie transakcji płatniczej w sposób przewidziany w umowie między płatnikiem a jego dostawcą. Zgoda może dotyczyć także kolejnych transakcji płatniczych.
  2. Zgoda powinna być udzielona przez płatnika przed wykonaniem transakcji płatniczej albo kolejnych transakcji płatniczych, chyba że płatnik i jego dostawca uzgodnili, że zgoda może zostać udzielona także po ich wykonaniu. Zgody na wykonanie transakcji płatniczej można również udzielić za pośrednictwem odbiorcy, dostawcy odbiorcy albo dostawcy świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej.
  3. Płatnik może w każdej chwili wycofać zgodę, nie później jednak niż do momentu, w którym zlecenie płatnicze zgodnie z art. 51 stało się nieodwołalne.
  4. Jeżeli zgoda dotyczy kolejnych transakcji płatniczych, wycofanie dotyczy wszystkich niewykonanych transakcji płatniczych, chyba że płatnik zastrzegł inaczej.

Art. 42 

  1. Użytkownik uprawniony do korzystania z instrumentu płatniczego jest obowiązany: 1) korzystać z instrumentu płatniczego zgodnie z umową ramową oraz 2) zgłaszać niezwłocznie dostawcy lub podmiotowi wskazanemu przez dostawcę stwierdzenie utraty, kradzieży, przywłaszczenia albo nieuprawnionego użycia instrumentu płatniczego lub nieuprawnionego dostępu do tego instrumentu.
  2. W celu spełnienia obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, użytkownik, z chwilą otrzymania instrumentu płatniczego, podejmuje niezbędne środki służące zapobieżeniu naruszeniu indywidualnych danych uwierzytelniających, w szczególności jest obowiązany do przechowywania instrumentu płatniczego z zachowaniem należytej staranności oraz nieudostępniania go osobom nieuprawnionym.
  3. Umowa ramowa, o której mowa w ust. 1 pkt 1, powinna zawierać obiektywne, niedyskryminujące i proporcjonalne postanowienia dotyczące wydawania i użytkowania instrumentu płatniczego.

Art. 43 

  1. Dostawca wydający instrument płatniczy jest obowiązany do: 1) zapewnienia, że indywidualne dane uwierzytelniające nie są dostępne dla osób innych niż użytkownik uprawniony do korzystania z tego instrumentu, 2) niewysyłania niezamówionego instrumentu płatniczego, z wyjątkiem sytuacji, w których instrument płatniczy otrzymany przez użytkownika podlega wymianie, 3) zapewnienia stałej dostępności odpowiednich środków pozwalających użytkownikowi na dokonanie zgłoszenia zgodnie z art. 42 ust. 1 pkt 2 lub wystąpienie z wnioskiem o odblokowanie albo zastąpienie zablokowanego instrumentu płatniczego nowym na podstawie art. 41 ust. 4, 4) zapewnienia procedur pozwalających na udowodnienie dokonania zgłoszenia, o którym mowa w art. 42 ust. 1 pkt 2, na wniosek złożony przez użytkownika w terminie 18 miesięcy od dnia dokonania zgłoszenia, 4a) zapewnienia użytkownikowi możliwości bezpłatnego dokonania zgłoszenia, zgodnie z art. 42 ust. 1 pkt 2, oraz nienakładania opłat w wysokości przekraczającej koszty bezpośrednio związane z wydaniem nowego instrumentu płatniczego w miejsce instrumentu, którego zgłoszenie dotyczy, oraz 5) uniemożliwienia korzystania z instrumentu płatniczego po dokonaniu zgłoszenia zgodnie z art. 42 ust. 1 pkt 2.
  2. Dostawca ponosi ryzyko związane z wysłaniem płatnikowi instrumentu płatniczego lub indywidualnych danych uwierzytelniających.

Art. 44 

  1. Użytkownik niezwłocznie powiadamia dostawcę o stwierdzonych nieautoryzowanych, niewykonanych lub nienależycie wykonanych transakcjach płatniczych.
  2. Jeżeli użytkownik nie dokona powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, w terminie 13 miesięcy od dnia obciążenia rachunku płatniczego albo od dnia, w którym transakcja miała być wykonana, roszczenia użytkownika względem dostawcy z tytułu nieautoryzowanych, niewykonanych lub nienależycie wykonanych transakcji płatniczych wygasają.
  3. W przypadku gdy użytkownik nie korzysta z rachunku płatniczego, termin, o którym mowa w ust. 2, liczy się od dnia wykonania nieautoryzowanych lub nienależycie wykonanych transakcji płatniczych albo od dnia, w którym transakcja płatnicza miała być wykonana. 3a. W przypadku gdy transakcja płatnicza jest inicjowana przez dostawcę świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej, dostawca prowadzący rachunek dokonuje przywrócenia stanu rachunku sprzed wystąpienia nieautoryzowanych, niewykonanych lub nienależycie wykonanych transakcji płatniczych.
  4. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, w przypadku gdy dostawca nie udostępnił informacji o transakcji płatniczej zgodnie z przepisami działu II.

Art. 45 

  1. Na dostawcy użytkownika spoczywa ciężar udowodnienia, że transakcja płatnicza została autoryzowana i prawidłowo zapisana w systemie służącym do obsługi transakcji płatniczych dostawcy oraz że nie miała na nią wpływu awaria techniczna ani innego rodzaju usterka związana z usługą płatniczą świadczoną przez tego dostawcę, w tym dostawcę świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej. 1a. Jeżeli transakcja płatnicza jest inicjowana za pośrednictwem dostawcy świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej, na dostawcy tym spoczywa ciężar udowodnienia, że w zakresie jego właściwości transakcja płatnicza została autoryzowana i prawidłowo zapisana w systemie służącym do obsługi transakcji płatniczych dostawcy oraz że nie miała na nią wpływu awaria techniczna ani innego rodzaju usterka związana z usługą płatniczą, za którą ten dostawca odpowiada.
  2. Wykazanie przez dostawcę zarejestrowanego użycia instrumentu płatniczego nie jest wystarczające do udowodnienia, że transakcja płatnicza została przez użytkownika autoryzowana albo że płatnik umyślnie albo wskutek rażącego niedbalstwa doprowadził do nieautoryzowanej transakcji płatniczej albo umyślnie albo wskutek rażącego niedbalstwa dopuścił się naruszenia co najmniej jednego z obowiązków, o których mowa w art. 42. Ciężar udowodnienia tych okoliczności spoczywa na dostawcy.

Art. 46 

  1. Z zastrzeżeniem art. 44 ust. 2, w przypadku wystąpienia nieautoryzowanej transakcji płatniczej dostawca płatnika niezwłocznie, nie później jednak niż do końca dnia roboczego następującego po dniu stwierdzenia wystąpienia nieautoryzowanej transakcji, którą został obciążony rachunek płatnika, lub po dniu otrzymania stosownego zgłoszenia, zwraca płatnikowi kwotę nieautoryzowanej transakcji płatniczej, z wyjątkiem przypadku gdy dostawca płatnika ma uzasadnione i należycie udokumentowane podstawy, aby podejrzewać oszustwo, i poinformuje o tym w formie pisemnej organy powołane do ścigania przestępstw. W przypadku gdy płatnik korzysta z rachunku płatniczego, dostawca płatnika przywraca obciążony rachunek płatniczy do stanu, jaki istniałby, gdyby nie miała miejsca nieautoryzowana transakcja płatnicza. Data waluty w odniesieniu do uznania rachunku płatniczego płatnika nie może być późniejsza od daty obciążenia tą kwotą. 1a. W przypadku gdy transakcja płatnicza jest inicjowana za pośrednictwem dostawcy świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej, dostawca prowadzący rachunek niezwłocznie, nie później jednak niż do końca dnia roboczego następującego po dniu stwierdzenia wystąpienia nieautoryzowanej transakcji, którą został obciążony rachunek płatnika, lub po dniu otrzymania stosownego zgłoszenia, zwraca płatnikowi kwotę nieautoryzowanej transakcji płatniczej oraz, w stosownych przypadkach, przywraca obciążony rachunek płatniczy do stanu, jaki istniałby, gdyby nie miała miejsca nieautoryzowana transakcja płatnicza. 1b. Jeżeli dostawca świadczący usługę inicjowania transakcji płatniczej odpowiada za dokonanie nieautoryzowanej transakcji płatniczej, na wniosek dostawcy prowadzącego rachunek, niezwłocznie, nie później jednak niż do końca dnia roboczego następującego po dniu stwierdzenia wystąpienia danej transakcji lub doręczenia wniosku, rekompensuje mu poniesione straty lub zwraca kwoty zapłacone w wyniku dokonania przez niego zwrotu na rzecz płatnika, w tym kwotę nieautoryzowanej transakcji płatniczej. Przepis art. 45 ust. 1a stosuje się odpowiednio. 1c. Roszczenia, o których mowa w ust. 1b, nie wyłączają roszczeń wynikających z umowy zawartej między płatnikiem a dostawcą prowadzącym rachunek lub umowy zawartej między płatnikiem a dostawcą świadczącym usługę inicjowania transakcji płatniczej oraz z przepisów prawa właściwego dla tych umów.
  2. Płatnik odpowiada za nieautoryzowane transakcje płatnicze do wysokości równowartości w walucie polskiej 50 euro, ustalonej przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez NBP obowiązującego w dniu wykonania transakcji, jeżeli nieautoryzowana transakcja jest skutkiem: 1) posłużenia się utraconym przez płatnika albo skradzionym płatnikowi instrumentem płatniczym lub 2) przywłaszczenia instrumentu płatniczego. 2a. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, w przypadku gdy: 1) płatnik nie miał możliwości stwierdzenia utraty, kradzieży lub przywłaszczenia instrumentu płatniczego przed wykonaniem transakcji płatniczej, z wyjątkiem przypadku gdy płatnik działał umyślnie, lub 2) utrata instrumentu płatniczego przed wykonaniem transakcji płatniczej została spowodowana działaniem lub zaniechaniem ze strony pracownika, agenta lub oddziału dostawcy płatnika lub podmiotu świadczącego na jego rzecz usługi, o których mowa w art. 6 pkt 10.
  3. Płatnik odpowiada za nieautoryzowane transakcje płatnicze w pełnej wysokości, jeżeli doprowadził do nich umyślnie albo w wyniku umyślnego lub będącego skutkiem rażącego niedbalstwa naruszenia co najmniej jednego z obowiązków, o których mowa w art. 42.
  4. Po dokonaniu zgłoszenia zgodnie z art. 42 ust. 1 pkt 2 płatnik nie odpowiada za nieautoryzowane transakcje płatnicze, chyba że płatnik doprowadził umyślnie do nieautoryzowanej transakcji. 4a. W przypadku gdy dostawca płatnika nie wymaga silnego uwierzytelniania użytkownika, płatnik nie ponosi odpowiedzialności za nieautoryzowane transakcje płatnicze, chyba że działał umyślnie. W przypadku gdy odbiorca lub dostawca odbiorcy nie akceptują silnego uwierzytelniania użytkownika, odpowiadają oni za szkody poniesione przez dostawcę płatnika.
  5. Jeżeli dostawca, wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3, nie zapewnia odpowiednich środków umożliwiających dokonanie w każdym czasie zgłoszenia, o którym mowa w art. 42 ust. 1 pkt 2, płatnik nie odpowiada za nieautoryzowane transakcje płatnicze, chyba że płatnik doprowadził umyślnie do nieautoryzowanej transakcji.
  6. Przepisów ust. 1-5 nie stosuje się do pieniądza elektronicznego, jeżeli dostawca płatnika nie ma możliwości zablokowania instrumentu płatniczego lub rachunku płatniczego.

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, iż użytkownik ma obowiązek niezwłocznego powiadomienia dostawcy o stwierdzonych nieautoryzowanych transakcjach płatniczych, jednakże nie później niż w terminie 13 miesięcy od dnia obciążenia rachunku płatniczego albo od dnia, w którym transakcja miała być wykonana (art. 44 ust. 1 i 2 ustawy). Jest to zatem całkiem długi termin. 

Po rozbudowanym, aczkolwiek koniecznym, wstępie teoretycznym dochodzimy do najważniejszej kwestii praktycznej. Otóż, zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy, w przypadku zgłoszenia wystąpienia nieautoryzowanej transakcji płatniczej dostawca ma obowiązek niezwłocznie, nie później jednak niż do końca dnia roboczego następującego po dniu stwierdzenia wystąpienia nieautoryzowanej transakcji, którą został obciążony rachunek płatnika, lub po dniu otrzymania stosownego zgłoszenia, zwrócenia płatnikowi kwoty nieautoryzowanej transakcji płatniczej.

mechanizm D+1

Analiza regulacji ustawy oraz dyrektywy prowadzi do wniosku, że w przypadku nieautoryzowanych transakcji obowiązuje mechanizm D+1, który ma na celu ochronę konsumentów. Mechanizm ten zakłada, że w każdym przypadku nieautoryzowanych transakcji dostawca (czyli w naszym przykładzie - bank) ma obowiązek zwrócić kwotę nieautoryzowanych transakcji płatnikowi (czyli w naszym przykładzie - nam) najpóźniej do końca następnego dnia roboczego licząc od dnia stwierdzania wystąpienia nieautoryzowanej transakcji płatniczej lub otrzymania zgłoszenia. Wyjątki od powyższego mechanizmu są tylko dwa – jeżeli bank ma uzasadnione i należycie udokumentowane podstawy, aby podejrzewać oszustwo i poinformuje o tym w formie pisemnej organy powołane do ścigania przestępstw – art. 46 ust. 1 ustawy oraz jeżeli doszło do naruszenia terminu do zgłoszenia nieautoryzowanych transakcji przez płatnika, o którym mowa w art. 44 ust. 2 ustawy.

W zakresie dotyczącym oszustwa regulacja ustawy jest niejasnaalbowiem może sugerować, że chodzi również o oszustwo dokonane na naszą szkodę, czyli na szkodę posiadacza rachunku bankowego – płatnika. Taką interpretację nierzadko stosują niestety banki.

Jednakże takie rozumienie omawianej regulacji jest oczywiście błędne, czego najlepszym dowodem jest to, że prowadzi ono do absurdalnych rezultatów. Ilekroć posiadacz rachunku bankowego padałby ofiarą oszustwa, a przede wszystkim w taki sposób dochodzi do wykonywania nieautoryzowanych transakcji płatniczych, to bank mógłby odmawiać zwrotu środków, jeżeli tylko złożyłby zawiadomienie o takim oszustwie. W związku z tym omawianą regulację należy rozumieć w taki sposób, że odmowa zwrotu środków może mieć miejsce w przypadku udokumentowanych podstaw do podejrzewania oszustwa popełnionego przez posiadacza rachunku bankowego, a nie osobę trzecią. Potwierdzenie powyższego znajduje się w motywie 71 dyrektywy, w którym wskazano:

W przypadku nieautoryzowanej transakcji płatniczej dostawca usług płatniczych powinien bezzwłocznie zwrócić płatnikowi kwotę tej transakcji. Jeżeli jednak zachodzi duże prawdopodobieństwo nieautoryzowanej transakcji wynikającej z działania użytkownika usług płatniczych w nieuczciwych zamiarach, a podejrzenie to opiera się na obiektywnych podstawach zgłoszonych odpowiedniemu organowi krajowemu, przed dokonaniem zwrotu na rzecz płatnika dostawca usług płatniczych powinien być w stanie przeprowadzić w rozsądnym terminie dochodzenie. 

Zgodnie z mechanizmem D+1 jeżeli zachodzą inne przesłanki do odmowy zwrotu środków, to i tak bank powinien dokonać zwrotu środków, a następnie pozwać posiadacza rachunku o ich zwrot

Wynika to z faktu, że omawiana regulacja ma ustanawiać daleko idącą ochronę konsumenta kosztem banków, jako podmiotów dużo silniejszych pod względem organizacyjno-finansowym. Powyższe stanowisko znajduje także uzasadnienie w regulacji ustawowej. Należy bowiem zwrócić uwagę, iż jedynie w przypadku omawianego wyżej oszustwa art. 46 ust. 1 ustawy przewiduje bezpośrednio możliwość odmowy zwrotu środków, natomiast w przypadku innych podstaw wyłączających zwrot środków ustawa przerzuca ciężar dowodu na bank w art. 45 ustawy.

W związku z powyższym nie do przyjęcia byłoby uznanie, że ów ciężar dowodu bank ma realizować sam przed sobą

Dlatego właśnie należy przyjąć, iż w takich sytuacjach bank powinien dokonać zwrotu środków, a następnie pozywając posiadacza rachunku o ich zwrot, realizować ciężar dowodu obciążający bank.

przesłanki wyłączające obowiązek zwrotu kwot nieautoryzowanych transakcji

Zgodnie z regulacją ustawową występują następujące przesłanki wyłączające zwrot kwot nieautoryzowanych transakcji płatniczych:

  1. transakcja była autoryzowana, a zatem nie była nieautoryzowaną transakcją płatniczą (art. 46 ust. 1 ustawy a contrario),
  2. doszło do posłużenia się utraconym przez płatnika albo skradzionym płatnikowi instrumentem płatniczym lub przywłaszczenia instrumentu płatniczego – odmowa zwrotu może dotyczyć w takim przypadku równowartości kwoty 50 EURO (art. 46 ust. 2 i 2a ustawy), jednakże nie dotyczy to sytuacji, w których płatnik nie miał możliwości stwierdzenia utraty, kradzieży lub przywłaszczenia instrumentu płatniczego przed wykonaniem transakcji płatniczej, z wyjątkiem przypadku gdy płatnik działał umyślnie lub utrata instrumentu płatniczego przed wykonaniem transakcji płatniczej została spowodowana działaniem lub zaniechaniem ze strony pracownika, agenta lub oddziału dostawcy płatnika lub podmiotu świadczącego na jego rzecz usługi, o których mowa w art. 6 pkt 10 ustawy,
  3. jeżeli płatnik doprowadził do nieautoryzowanych transakcji umyślnie albo w wyniku umyślnego lub będącego skutkiem rażącego niedbalstwa naruszenia co najmniej jednego z obowiązków, o których mowa w art. 42 ustawy.

Jak zatem widać przesłanki wyłączające zwrot kwot nieautoryzowanych transakcji płatniczych są wyjątkowe i wiążą się z uchybieniami po stronie płatnika lub wręcz jego umyślnego działania albo rażącego niedbalstwa.

praktyka działania banków

Przede wszystkim banki praktycznie w ogóle nie stosują mechanizmu D+1 i po prostu odmawiają posiadaczom rachunku zwrotu kwot nieautoryzowanych transakcji, zmuszając ich do występowania z powództwami przeciwko bankom.W ten sposób, banki realizują obowiązki wynikające z przerzucenia na nie ciężarku dowodu - art. 45 ustawy, same przed sobą. Oczywiście obowiązki te będą ciążyły na banku również w postępowaniu sądowym zainicjowanym przez posiadacza rachunku, co jednak nie zmienia faktu, że idea mechanizmu D+1 jest inna, a przerzucenie ciężaru dowodu z art. 45 ustawy miało na celu zapewnienie, że bank dopiero w zainicjowanym przez siebie postępowaniu będzie wykazywał, że nie było przesłanek do zwrotu kwot nieautoryzowanych transakcji, a sam zwrot został dokonany z zastrzeżeniem zwrotu. Dowodzenie przez bank w powyższym zakresie ma bowiem mieć miejsce tylko przed sądem, a nie w pierwszej kolejności przed bankiem, który sam sobie dowodzi spełnienia omawianych przesłanek i sam decyduje czy je udowodnił, powodując tym samym konieczność występowania z powództwami przez posiadaczy rachunków, którzy padli ofiarą ataków. Najlepszym zresztą potwierdzeniem wadliwości omawianej praktyki jest fakt, że banki niemal zawsze odmawiają zwrotu kwot nieautoryzowanych transakcji. Nie taki był z całą pewnością cel omawianej regulacji. Nie jest zatem zaskoczeniem, że banki praktycznie zawsze uznają, że same sobie udowodniły zaistnienie przesłanek wyłączających zwrot środków i to pomimo, że zwykle dowodów takich brak.

O ile przesłanki z punktu 2. z powyższego zestawienia są raczej ewidentne, o tyle przesłanki z punktu 3. są bardziej niedookreślone. Być może właśnie dlatego do niedawna stanowiły częste uzasadnienie odmowy przez banki zwrotu kwot nieautoryzowanych transakcji Jednakże przesłanki z punktu 3. wymagają wystąpienia ewidentnych i poważnych uchybień po stronie płatnika. Tymczasem rzadkością jest, że płatnik doprowadza do nieautoryzowanych transakcji umyślnie albo w wyniku umyślnego lub będącego skutkiem rażącego niedbalstwa naruszenia co najmniej jednego z obowiązków z art. 42 ustawy. 

Przypomnieć należy przy tym, że powyższe obowiązki to: 

  1. korzystanie z instrumentu płatniczego zgodnie z umową,
  2. zgłaszanie niezwłocznie dostawcy lub podmiotowi wskazanemu przez dostawcę stwierdzenie utraty, kradzieży, przywłaszczenia albo nieuprawnionego użycia instrumentu płatniczego lub nieuprawnionego dostępu do tego instrumentu.
  3. podjęcie niezbędnych środków służących zapobieżeniu naruszeniu indywidualnych danych uwierzytelniających, w szczególności przechowywanie instrumentu płatniczego z zachowaniem należytej staranności oraz nieudostępniania go osobom nieuprawnionym.

Aby zwrot kwoty z nieautoryzowanych transakcji został wyłączony, do naruszenia powyższych obowiązków musi dojść umyślnie lub na skutek rażącego niedbalstwa. Nie są to częste przypadki, lecz sytuacje wiążące się ze swoistą nonszalancją posiadaczy rachunków albo wręcz z ich złą wolą.

Obecnie częstą przesłanką odmowy zwrotu kwot nieautoryzowanych transakcji jest przesłanka z punktu 1. Banki twierdzą bowiem że transakcje zostały autoryzowane, albowiem podano poprawny login i hasło, a następnie zatwierdzono transakcje. Stanowisko takie jest jednak oczywiście błędne.

Wprawdzie ustawa nie zawiera definicji nieautoryzowanej transakcji płatniczej, jednakże z art. 40 ust. 1 i 2 ustawy wiadomo, że autoryzacja polega na wyrażeniu przez płatnika zgody na wykonanie danej transakcji płatniczej przed jej wykonaniem. Autoryzacja zwykle następuje poprzez wprowadzenie określonych danych w miejscu udostępnionym przez dostawcę w aplikacji mobilnej lub na stronie internetowej banku.

W praktyce dokonywania transakcji płatniczych za pośrednictwem aplikacji mobilnych autoryzacja polega najczęściej na wprowadzeniu hasła otrzymanego w wiadomości SMS od banku lub na wprowadzeniu numeru PIN (lub hasła) dedykowanego do dokonywania transakcji płatniczych za pośrednictwem aplikacji mobilnej.

Oczywiste jest zatem, że aby w ogóle mówić o autoryzacji, niezbędne jest, aby zatwierdzenie transakcji płatniczej nastąpiło przez osobę uprawnioną, a zatem posiadacza rachunku, czyli płatnikaJeżeli zatem transakcję płatniczą zatwierdzi osoba trzecia, która bezprawnie uzyskała dostęp do danych umożliwiających takie zatwierdzenie, to rzecz jasna nie może być mowy o autoryzacji transakcji płatniczej. Tym bardziej w sytuacji, w której samo zlecenie płatnicze pochodzi od takiej osoby (przestępcy), a uprawniony posiadacz rachunku bankowego, czyli użytkownik lub płatnik, nie wie nic, ani o zleceniu płatniczym, ani o zatwierdzeniu transakcji płatniczej, nie ma mowy o autoryzacji. Powyższa sytuacja stanowi wręcz oczywiste zaprzeczenie autoryzacji transakcji płatniczej. Stąd omawiane stanowisko banków jest ewidentnie stanowiskiem contra legem.

Wadliwość powyższego stanowiska dobitnie potwierdza art. 45 ust. 1 i ust. 2 ustawy, z których wynika, że:

  1. to na banku (dostawcy) spoczywa ciężar udowodnienia, że transakcja płatnicza została autoryzowana i prawidłowo zapisana w systemie służącym do obsługi transakcji płatniczych,
  2. wykazanie przez bank (dostawcę) zarejestrowanego użycia instrumentu płatniczego nie jest wystarczające do udowodnienia, że transakcja płatnicza została przez użytkownika autoryzowana albo że płatnik umyślnie albo wskutek rażącego niedbalstwa doprowadził do nieautoryzowanej transakcji płatniczej albo umyślnie albo wskutek rażącego niedbalstwa dopuścił się naruszenia co najmniej jednego z obowiązków, o których mowa w art. 42 ustawy, ciężar udowodnienia tych okoliczności spoczywa na dostawcy.

Innymi słowy samo wykazanie przez bank, że zarejestrowane zostało użycie telefonu i aplikacji mobilnej do dokonania transakcji nie jest wystarczające do udowodnienia, że transakcja płatnicza została prawidłowo autoryzowana.Należy ponadto zauważyć, że w art. 45 ust. 2 ustawy ustawodawca wprost wskazał, że autoryzacja musi zostać dokonana przez użytkownika, a nie przez inną osobę, co potwierdza zasadę wynikającą z art. 40 ust. 1 i 2 ustawy, iż zatwierdzenie transakcji przez osobę trzecią, tym bardziej taką, która dokonuje jej na skutek swojego bezprawnego, przestępczego działania, bez wątpienia nie stanowi autoryzacji w rozumieniu ustawy.

konkluzja

Wniosek płynący z analizy przedstawionej w niniejszym wpisie jest taki, że mając na uwadze powszechną wadliwą praktykę działania banków, jeżeli padniemy ofiarą ataku prowadzącego do wyprowadzenia środków z naszego rachunku baniowego, a bank odmówi nam zwrotu środków w terminie wynikającym z mechanizmu D+1 powinniśmy jak najszybciej szukać profesjonalnej pomocy

Doświadczenie pokazuje bowiem, że jeżeli w sprawie podejmowane są zdecydowane kroki, banki potrafią zmienić swoje stanowisko o przysłowiowe 180 stopni.

Być może działanie banków w omawianym zakresie obliczone jest na to, że spośród ogółu osób, które padły ofiarą ataków, których dotyczy niniejszy wpis, tylko część z nich zarząda od banku zwrotu środków, a tylko część z tych osób, skieruje sprawę do sądu w przypadku odmowy zwrotu przez bank.

Jeżeli więcej osób będzie świadoma swoich praw, to istnieje realna szansa na zmianę stanowiska banków w kierunku odpowiadającym obowiązującym przepisom.

stanowisko Rzecznika Finansowego

Na zakończenie należy wskazać, że praktycznie ze wszystkimi konkluzjami do jakich doszedłem w niniejszym wpisie, zgadza się Rzecznik Finansowy prezentując swoje stanowisko w opracowaniu Rzecznika Finansowego z dnia 18 czerwca 2019 roku zatytułowanego: Analiza Rzecznika Finansowego. Nieautoryzowane Transakcje – Zasady i Główne problemy

Warto zapoznać się z powyższym opracowaniem, Rzecznik Finansowy przedstawia bowiem w nim nie tylko prawidłowe rozumienie i stosowanie przepisów prawa, ale również zwraca uwagę na wadliwą praktykę działania banków, podając dane statystyczne.

Koronawirus - "tarcza 3"

Koronawirus - „tarcza 3"

W tym poście omówię rozwiązania tarczy 3, czyli ustawy z dnia 14 maja 2020 roku o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dziennik Ustaw w 2020 roku, pozycja 875, dalej jako ustawa lub tarcza 3). 
Tym razem postaram się skupić na niektórych nowych rozwiązaniach, oraz na najistotniejszych zmianach, które tarcza 3 wprowadza w stosunku do tarczy i tarczy 2 (według terminologii przyjętej w poprzednich wpisach) oraz ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązania związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 374 ze zmianami, dalej jako: ustawa).
Niestety tarcza 3 nie zawiera rozwiązań oczekiwanych i wydawałoby się naturalnych - jak na przykład jednoznacznego zwolnienia subwencji wypłacanej w ramach pomocy przez Polski Fundusz Rozwoju z opodatkowania podatkami dochodowymi. Obecnie występują w tym względzie kontrowersje - z jednej strony brak jest przewidzianego wprost takiego zwolnienia, a z drugiej strony brak zwolnienia całkowicie podważałby sens tego środka pomocowego. Obecnie Polski Fundusz Rozwoju stoi na stanowisku, że wypłata subwencji nie powoduje konieczności uiszczenia podatku dochodowego, jednak już jej umorzenie w określonej części, będzie powodowało powstanie takiego obowiązku. Wydaje się jednak, że przyjęcie takiego stanowiska, również przeczyłoby idei subwencji jako środka, który ma pomóc przedsiębiorcom w trudnej sytuacji, a nie który ma jednocześnie obciążyć ich obowiązkiem podatkowym i wygenerować wpływy do budżetu państwa.

bieg terminów w postępowaniach

Zgodnie z art. 46 pkt 20 tarczy 3 uchylone zostają art. 15zzr i 15zzs ustawy. Oznacza to, że przywrócony został bieg terminów, wstrzymanych powyższymi przepisami, w tym terminów sądowych.
Zgodnie z art. 68 ust. 1 i 2 tarczy 3 terminy, o których mowa w art. 15zzr ust. 1 ustawy, których bieg nie rozpoczął się lub uległ zawieszeniu, biegną lub biegną dalej po upływie 7 dni od dnia wejścia w życie tarczy 3
Zgodnie zaś z art. 68 ust. 6 i 7 tarczy 3 terminy, o których mowa w art. 15zzs ustawy, których bieg nie rozpoczął się lub uległ zawieszeniu, biegną lub biegną dalej po upływie 7 dni od dnia wejścia w życie tarczy 3.
Powyższa regulacja ma bardzo istotne znaczenie w działalności pełnomocników zawodowych.

dematerializacja akcji

Art. 43 tarczy 3 wydłużył mocy obowiązującą dotychczasowych dokumentów akcji z terminu do dnia 1 stycznia 2021 roku do terminu do dnia 1 marca 2021 roku.
Pierwszego wezwania do zwrotu dokumentów akcji należy natomiast dokonać do dnia 30 września 2020 roku, a nie do dnia 30 czerwca 2020 roku.

środek pomocowy z art. 15g ustawy

Po raz kolejny zmieniony został krąg podmiotów uprawnionych do wystąpienia o udzielenie pomocy. Tym razem art. 46 pkt 10 tarczy 3 usunął z kręgu podmiotów uprawnionych osoby prawne. Do kręgu tego dodano natomiast podmioty, którym przysługuje tytuł prawny do zabytku o statusie pomnika historii.

pomoc dla właścicieli albo armatorów jachtów komercyjnych

Art. 46 pkt 12 tarczy 3 dodaje art. 15ma do ustawy, przewidujący pomoc dla właścicieli albo armatorów jachtów komercyjnych. Wsparcie finansowe może zostać przyznane na wycofanie jachtu komercyjnego z wykonywania aktualnie prowadzonej działalności poprzez jego zezłomowanie albo przystosowanie do wykonywania innej działalności - w przypadku gdy wykonywana dotychczas działalność, o której mowa w art. 5 pkt 9 lit. c ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 roku o bezpieczeństwie morskim (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 680) nie może być kontynuowana w następstwie wystąpienia COVID-19.

środek pomocowy z art. 15zzd ustawy

Art. 46 pkt 16 tarczy 3 wprowadził zmianę, dotyczącą jednego z warunków udzielenia pożyczki na podstawie art. 15zzd ustawy - wymóg prowadzenia działalności przed dniem 1 marca 2020 roku został zastąpiony wymogiem prowadzenia działalności przed dniem 1 kwietnia 2020 roku.

postępowania sądowe, rozprawy

Zgodnie z art. 15zzs(1) ustawy w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich w postępowaniach cywilnych:

  • Obowiązuje zasada zdalnych rozpraw i posiedzeń jawnych. Będą się one odbywały przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie ich na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku (uczestnicy nie muszą przebywać w budynku sądu). Wyjątkiem będzie sytuacja, w której przeprowadzenie rozprawy lub posiedzenia jawnego bez użycia takich urządzeń nie wywoła nadmiernego zagrożenia dla zdrowia osób w nim uczestniczących.
  • Jeżeli nie można przeprowadzić zdalnej rozprawy lub posiedzenia jawnego, a przeprowadzenie ich w tradycyjny sposób może wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w nich uczestniczącychprzewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego. Strona będzie mogła sprzeciwić się przeprowadzeniu posiedzenia niejawnego w terminie 7 dni od dnia doręczenia jej zawiadomienia o skierowaniu sprawy na posiedzenie niejawne.
  • Udział składu orzekającego w posiedzeniu, z wyjątkiem przewodniczącego i referenta, może być zdalny, jeżeli ze względu na szczególne okoliczności prezes sądu tak zarządzi. Nie dotyczy to jednak posiedzenia, na którym dochodzi do zamknięcia rozprawy.

Zgodnie z art. 15zzs(2) ustawy w postępowaniu cywilnym sąd może zamknąć rozprawę i wydać orzeczenie na posiedzeniu niejawnym, jeżeli postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w całości. W takiej sytuacji sąd obiera wcześniej od stron lub uczestników postępowania stanowiska na piśmie
Zgodnie z art. 15zzs(3) ustawy w postępowaniu cywilnym, w którym apelację wniesiono przed dniem 7 listopada 2019 roku, sąd drugiej instancji może uznać, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne i skierować sprawę na posiedzenie niejawne, chyba że strona wniosła o przeprowadzenie rozprawy lub wniosła o przeprowadzenie niepodlegającego pominięciu dowodu z zeznań świadków lub przesłuchania stron. Sąd zawsze rozpoznaje sprawę na posiedzeniu niejawnym w razie cofnięcia pozwu, cofnięcia apelacji albo jeżeli zachodzi nieważność postępowania. Wniosek o przeprowadzenie rozprawy składa się w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o skierowaniu sprawy na posiedzenie niejawne. 
Zgodnie z art. 15zzs(4) w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich w sprawach przed Naczelnym Sądem Administracyjnym skarga kasacyjna może zostać rozpoznana na posiedzeniu niejawnym, nawet wówczas gdy stron anie zrzekła się rozprawy lub inna strona zażądała przeprowadzenie rozprawy. Warunkiem jest aby wszystkie strony w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze skierowania sprawy na posiedzenie niejawne wyraziły na to zgodę. Na takim posiedzeniu niejawnym Naczelny Sąd Administracyjny orzeka w składzie trzech sędziów.
We wskazanym wyżej okresie wojewódzkie sądy administracyjne oraz Naczelny Sąd Administracyjny przeprowadzają rozprawy zdalnie przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku (uczestnicy nie muszą przebywać w budynku sądu). Wyjątkiem będzie sytuacja, w której przeprowadzenie rozprawy bez użycia takich urządzeń nie wywoła nadmiernego zagrożenia dla zdrowia osób w nim uczestniczących. 
Jeżeli nie można przeprowadzić zdalnej rozprawy, a przeprowadzenie jej w tradycyjny sposób może wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczącychprzewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego. Nie przewidziano w takiej sytuacji możliwości sprzeciwienia się przez stronę. Na posiedzeniu niejawnym w tych sprawach sąd orzeka w składzie trzech sędziów.

środek pomocowy z art. 31zo ustawy

Tarcza 3 rozszerza możliwość uzyskania zwolnienia z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne. Dodatki ust. 2a i ust. 2b do art. 31zo ustawy. Zgodnie z dodanymi przepisami:

  • Wniosek o zwolnienie ze składek na własne ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne będzie mógł złożyć płatnik będący przedsiębiorcą prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą. Zwolnienie może dotyczyć okresu od dnia 1 kwietnia 2020 roku do dnia 31 maja 2020 roku, jeżeli wnioskodawca prowadził działalność przed dniem 1 kwietnia 2020 roku i: 1) przychód z tej działalności uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 roku oraz 2) dochódz tej działalności uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek nie był wyższy niż 7000 zł.
  • Wniosek o zwolnienie ze składek na własne ubezpieczenie zdrowotne będzie mógł złożyć płatnik będący przedsiębiorcą prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą. Zwolnienie może dotyczyć okresu od dnia 1 kwietnia 2020 roku do dnia 31 maja 2020 roku, jeżeli wnioskodawca prowadził działalność przed dniem 1 kwietnia 2020 roku i przychód z tej działalności uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek 1) nie był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 roku albo 2) był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 roku oraz dochód z tej działalności uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek nie był wyższy niż 7000 zł.

ułatwienie dotyczące czynności notarialnych

Zgodnie z dodanym art. 31zze ustawy w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19 notariusz może wydrukować dokument elektroniczny sporządzony przez podmiot publiczny i opatrzyć wydruk datą pewną, o ile dokument ten jest niezbędny do przeprowadzenia czynności notarialnej. Sporządzony przez notariusza wydruk dokumentu opatrzony datą pewną, ma moc prawną dokumentu elektronicznego. Podmiot publiczny, na żądanie osoby uprawnionej do otrzymania dokumentu elektronicznego sporządzanego przez podmiot publiczny, dostarcza notariuszowi za pomocą elektronicznej platformy usług administracji publicznej (ePUAP) dokument elektroniczny.

Koronawirus - „tarcza 2" - główne rozwiązania


Koronawirus - „tarcza 2" - główne rozwiązania

Tym razem omówię najważniejsze rozwiązania dla przedsiębiorców przewidziane przez tak zwaną tarczę 2, czyli ustawie z dnia 16 kwietnia 2020 roku o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2(Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja numer 695, dalej jako ustawa lub tarcza 2). 
Niestety i ta ustawa napisana została najwyraźniej z założeniem im więcej, tym lepiej, albowiem liczy 79 stron. Łącznie z poprzednią ustawą - omówioną przeze mnie wcześniej, zdają się stwarzać faktycznie tarczę, ale chroniącą przedsiębiorców przede wszystkim przed dostępem do wiedzy na temat tego z jakich środków pomocowych mogą skorzystać i w jaki sposób. Przykładem niech będzie sytuacja, w której tarcza 2 zmienia tarczę zmieniającą z kolei ustawę dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązania związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 374, dalej jako: ustawa 2) poprzez dodanie art. 15zzzs–15zzzzzx do tej ustawy. Tak, tak - art. 15zzzs–15zzzzzx. Szczerze życzę powodzenia każdemu, kto podejmie próbę zorientowania się w tych regulacjach. 
Nie bardzo wiadomo przy tym (a może wiadomo) dlaczego ustawa wprowadza do prawa budowlanego na stałe (a nie w okresie epidemii): definicję przenośnego wolno stojącego masztu antenowego, jak również regulacje związane z budową takich masztów bardzo ją ułatwiając (bez pozwolenia na budowę, w terminie 3 dni po dokonaniu zgłoszenia). Co to ma wspólnego z COVID-19? Chciałbym usłyszeć takie pytanie oraz odpowiedź na nie, na którejś z licznych konferencji prasowych.
Tarcza 2 została przygotowana w taki sposób, że w art. 1-12 zawarta została samodzielna regulacja dotycząca wsparcia przewidzianego w ustawie, a w art. 13-75 zmieniono przepisy innych ustaw. Z kolei art. 76-118 mają charakter organizacyjny i porządkowy.

Uwagi wstępne - wsparcie

Art. Od 1 do 12 ustawy zawierają ogólną regulację dotyczącą wsparcia przewidzianego samodzielnie przez ustawę - czyli, jak należy rozumieć, nie chodzi tu o instrumenty i rozwiązania przewidziane w innych ustawach, w tym w ustawach zmienianych przez ustawę oraz tarczę.
Co istotne ustawa nie wymienia w ogóle konkretnych rozwiązań (produktów), które stanowiłyby owe wsparcie. Ustawa określa tylko zasady takiego wsparcia.
Zgodnie z art. 3 pkt 1 ustawy wsparciem, o którym mowa w ustawie są wszelkie formy oferowania przedsiębiorcom na warunkach rynkowych instrumentów finansowego wsparcia zwrotnego w tym w szczególności pożyczki, gwarancje, poręczenia oraz inne instrumenty, których przedmiotem jest finansowanie działalności gospodarczej, z wyłączeniem instrumentów zastrzeżonych dla podmiotów wykonujących działalność bankową oraz ubezpieczeniową. Formą wsparcia nie może być zatem chociażby kredyt, albowiem on zastrzeżony jest dla działalności banków, albo ubezpieczenie typu BI (Business Interruption, ubezpieczenie spadku wyniku finansowego) związane z wystąpieniem epiemii, albowiem taki produkt mógłby zaoferować tylko zakład ubezpieczeń
Z powyższego przepisu oraz z art. 3 ust. 4 ustawy wynika, że wsparcie będzie udzielane przez Agencję Rozwoju Przemysłu Spółkę Akcyjną oraz spółkę zależną ARP S.A., której ARP S.A. powierzyła wykonywanie zadań (dalej łącznie jako: ARP S.A.), o których mowa w ustawie. Szczegółowy wykaz instrumentów finansowych oferowanych przez Instytucję jest publikowany na stronie internetowej Agencji Rozwoju Przemysłu S.A.
Na dzień dzisiejszy (19 kwietnia 2020 roku) na stronie internetowej ARP S.A. znajdują się zapowiedzi (nie można jeszcze złożyć wniosków) następujących form wsparcia: 

leasing operacyjny z karencją w spłacie







pożyczka obrotowa na finansowanie deficytu w kapitale obrotowym






pożyczka obrotowa finansująca wypłatę wynagrodzeń w sektorze MŚP








Co istotne - z art. 1, 2 i 5 ustawy wynika, iż nie stosuje się jej do

  • przedsiębiorców, których trudna sytuacja finansowa nie jest następstwem wprowadzonych na podstawie odrębnych przepisów zakazów oraz ograniczeń w celu zapobiegania, przeciwdziałania i zwalczania zakażenia wirusem SARS-CoV-2 oraz rozprzestrzeniania się choroby wywołanej tym wirusem (COVID-19),
  • przedsiębiorców, wobec których ogłoszono upadłość, oraz przedsiębiorców, wobec których otwarte zostało postępowanie restrukturyzacyjne (w przypadku przedsiębiorców, wobec których złożono wnioski w powyższych postępowaniach, do czasu ich prawomocnego rozpatrzenia procedura udzielenia wsparcia ulega zawieszeniu).

Z kolei z art. 3 pkt 1 i 2 ustawy wynika, iż przez trudną sytuację finansową należy rozumieć sytuację, w której nastąpił spadek obrotów gospodarczych przedsiębiorcy w następstwie COVID-19. Z kolei spadek obrotów gospodarczych to spadek sprzedaży towarów lub usług w rozumieniu art. 15g ust. 9 ustawy 2. Chodzi zatem o spadek sprzedaży towarów lub usług, w ujęciu ilościowym lub wartościowym: 

  • nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 roku do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o udzielenie pomocy, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego, przy czym za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy dwumiesięczny okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego, lub
  • nie mniej niż o 25% obliczony jako stosunek obrotów z dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego, przypadającego po dniu 1 stycznia 2020 roku do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o udzielenie pomocy, w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego, przy czym za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego.

Przechodząc zatem przez gąszcz odesłań, należy dojść do wniosku, że pomoc będzie przysługiwała przedsiębiorcom tylko jeżeli:

  • odnotują spadek sprzedaży towarów lub usług - w zależności od sposobu obliczania o 15% lub 25%,
  • powyższy spadek sprzedaży towarów lub usług będzie następstwem nie tylko COVID-19, ale również zakazów oraz ograniczeń wprowadzonych w celu zapobiegania, przeciwdziałania i zwalczania zakażenia wirusem SARS-CoV-2 oraz rozprzestrzeniania się COVID-19.

Jeżeli zatem przedsiębiorca dobrowolnie narzucił sobie ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej, to ustawa nie będzie miała do niego zastosowania. 
Jeżeli sytuacja przedsiębiorcy nie uległa pogorszeniu (w rozumieniu spadu sprzedaży towarów lub usług) lub nie uległa pogorszeniu w takim stopniu jak wskazany wyżej, to również ustawa nie będzie miała do niego zastosowania.
Problematyczne będzie przy tym dokonywania oceny, czy spadek sprzedaży towarów lub usług jest następstwem nie tylko COVID-19, ale również zakazów oraz ograniczeń. Ustawa nie odpowiada bowiem na pytanie czy chodzi wyłącznie o bezpośrednie następstwa czy także o następstwa pośrednie, a jeżeli tak, to jak bardzo pośrednie.
Z art. 4 ustawy wynika, że celem wsparcia dla przedsiębiorców jest przeciwdziałanie skutkom gospodarczym COVID-19 poprzez zapewnienie przedsiębiorcom uprawnionym do uzyskania pomocy płynności finansowej przez okres trwania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz przez okres 12 miesięcy następujący po odwołaniu tego stanu, do czasu ustania negatywnych skutków ekonomicznych dla przedsiębiorców
Wsparcie udzielane jet na podstawie umowy z ARP S.A., która powinna określać cel wsparcia (art. 7 ust. 1 ustawy). Samo wsparcie powinno być wypłacane sukcesywnie (art. 6 ust 3 ustawy), ale jeżeli zachodzi taka potrzeba i strony umowy tak uzgodnią - może być również wypłacone jednorazowo na przykład w przypadku leasingu (art. 6 ust. 4 ustawy).
UWAGAwsparcie nie może być przeznaczone na regulowanie zobowiązań beneficjenta wobec podmiotów dominujących i zależnych, wspólników, akcjonariuszy, członków rodziny oraz osób bliskich beneficjentów. (art. 7 ust. 2 ustawy).
Postępowanie o udzielenie wsparcia (z wyjątkiem zawarcia umowy) może być przeprowadzone za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub za pomocą innych środków łączności (art. 8 ust. 1 ustawy). Sama umowa w okresie zagrożenie epidemicznego lub epidemii może być zawarta w formie dokumentowej (art. 11 ust. 3 ustawy), chyba że wymagana jest dla niej forma szczególna.
Wniosek o udzielenie wsparcia powinen być rozpoznany niezwłocznienie później niż w terminie 14 dni od dnia jego złożenia wraz z wymaganymi załącznikami (art. 11 ust. 1 ustawy). Jednakże jest to termin instrukcyjny (art. 8 ust. 2 ustawy), czyli w praktyce jest to termin, który może być niedotrzymany przez ARP S.A. praktycznie bez żadnych konsekwencji. 
Z kolei termin na uzupełnienie braków wniosku będzie nie dłuższym niż 5 dni i to nie jest oczywiście termin instrukcyjny, tylko zawity, co oznacza, że jego upływ uniemożliwi uwzględnienie wniosku. 
Wraz z wnioskiem o udzielenie wsparcia należy złożyć: 

  • oświadczenie potwierdzające trudną sytuację finansową, stanowiącą podstawę przyznania wsparcia, składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń (art. 10 ust. 2 ustawy),
  • dane dotyczące sytuacji finansowej (art. 10 ust. 2 ustawy) - jednakże nie wiadomo, co należy przez to rozumieć,
  • informację zawierającą opis planowanych przez przedsiębiorcę działań w celu ustabilizowania jego sytuacji ekonomicznej (art. 10 ust. 3),

Jak zatem widać z powyższego złożenie wniosku, zwłaszcza z uwagi na ostatni z wymienionych wyżej punktów, nie będzie wcale łatwe i należy się do niego dobrze przygotować. Nie mówiąc już o tym, że nie wiadomo do końca, o co chodzi w drugim z powyższych punktów. 
We wniosku konieczne będzie wyrażenie zgody na pozyskiwanie przez ARP S.A. danych dotyczących sytuacji finansowej wnioskodawcy, gromadzonych w Krajowym Rejestrze Sądowym, przez organy administracji skarbowej oraz znajdujących się w innych dostępnych źródłach uprawnionych do gromadzenia i przetwarzania danych dotyczących przedsiębiorców. ARP S.A. będzie uprawniona do pozyskiwania takich informacji, a podmioty posiadające te informacje będą zobowiązane do udzielania odpowiedzi niezwłocznie (art. 10 ust. 4 i 5 ustawy).
Jak zatem widać z powyższego ARP S.A. uzyska bardzo szerokie uprawnienia do pozyskiwania informacji o przedsiębiorcach.
Wzór wniosku zostanie zamieszczony na stronie internetowej ARP S.A. - co ustawodawca podkreślił, aż w dwóch przepisach (art. 10 ust. 7 i art. 11 ust. 9 ustawy).
W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku umowa wsparcia powinna być zawarta w terminie do 5 dni od dnia uzgodnienia warunków umowy. Umowa wsparcia zawierana jest z zastrzeżeniem warunku zawieszającego w postaci ustanowienia i przekazania Instytucji przez beneficjenta wymaganych zabezpieczeń.
Teoretycznie spełnienie warunków ustawowych powinno skutkować zawarciem umowy na udzielenie wsparcia. Tak jednak nie jest - nawet pozytywne rozpatrzenie wniosku może nie gwarantować zawarcia umowy, albowiem strony mogą nie uzgodnić jej warunków, albo ARP S.A. może zażądać takich zabezpieczeń, których wnioskodawca nie będzie w stanie zapewnić. Ustawa nie określa bowiem jakich zabezpieczeń może domagać się ARP S.A., co jest jej dużym mankamentem
W przypadku niespełnienia warunków udzielenia wsparcia, ARP S.A. odrzuci wniosek. Wniosek odrzucony nie podlega ponownemu rozpoznaniu, o ile oparty jest na tych samych przesłankach (art. 11 ust. 4 ustawy). Odczytując powyższą regulację wprost należy uznać, że nie ma żadnych przeszkód do złożenia kolejnego wniosku opartego na tych samych przesłankach, tylko przykładowo lepiej uzasadnionego. Niedopuszczalne jest jedynie ponowne rozpoznanie tego samego wniosku opartego na tych samych przesłankach (co oczywiste, skoro ma być tym samym wnioskiem).
W przypadku odrzucenia wniosku nie ma żadnej procedury odwoławczej.
W dalszej części wpisu omówione zostaną pozostałe przepisy ustawy, w zakresie istotnym z punktu widzenia pomocy przedsiębiorcom. W tych przypadkach w których ustawa wprowadza zmiany do danego środka pomocowego wprowadzonego tarczą, będę się starał powtórzyć całość opisu danej instytucji z zaznaczeniem co uległo zmianie (ZMIANA). Jeżeli w stosunku do danego środka pomocowego nie będzie zmian lub będą one nieistotne, nie będę powtarzał opisu dotyczącego tego środka powodowego. W związku z powyższym dla pełnego obrazu środków pomocowych niniejszy wpis należy czytać łącznie z wpisem dotyczącym tarczy.

Głosowanie rad nadzorczych - art. 29 ustawy


  • rada nadzorcza w spółkach kapitałowych może podejmować uchwały w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość także w sprawach, dla których statut spółki przewiduje głosowanie tajne, o ile żaden z członków rady nadzorczej nie zgłosi sprzeciwu,
  • UWAGA: to bardzo dobre, postulowane od dawna rozwiązanie, wymagające jednak nieco wysiłku organizacyjnego, tak aby zachowana została tajność głosowania.
  • wprowadzono możliwość dokonywania zapisów na akcje w formie elektronicznej.

Szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy - art. 73 ustawy - dodanie art. 12e do ustawy 2


  • w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii szkolenia wstępne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i służby mogą być przeprowadzone w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej,
  • zasada, o której mowa w powyższym punkcie nie dotyczy instruktażu stanowiskowego: pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym, pracownika zatrudnionego na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych, pracownika przenoszonego na jedno z powyższych stanowisk, ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką,
  • jeżeli termin przeprowadzenia szkolenia okresowego w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy lub bezpieczeństwa i higieny służby przypada w: okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii lub w okresie 30 dni od dnia odwołania ostatniego z tych stanów, termin ten wydłuża się do 60 dnia od dnia odwołania takiego stanu.

Świadczenia na rzecz przedsiębiorców i innych podmiotów, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych - art. 73 ustawy - zmiany w tarczy - art. 15g ustawy 2


  • ZMIANA: rozszerzenie podmiotów, które mogą wystąpić z wnioskiem do: przedsiębiorców, organizacji pozarządowych, podmiotów, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, państwowych osób prawnych,
  • świadczenia na rzecz ochrony miejsc pracy, wypłata środków na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy,
  • świadczenia i środki przyznawane są na wniosek,
  • świadczenia i środki mogą być przyznane na okres 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku - w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy pracowników, w rozumieniu ustawy z dnia 11 października 2013 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy (Dziennik Ustaw z 2013 roku, pozycja 1291 ze zmianami),
  • przez przestój ekonomiczny należy rozumieć okres niewykonywania pracy przez pracownika z przyczyn niedotyczących pracownika pozostającego w gotowości do pracy,
  • przez obniżony wymiar czasu pracy pracowników należy rozumieć obniżony przez przedsiębiorcę wymiar czasu pracy pracownika z przyczyn niedotyczących pracownika, jednak nie więcej niż do połowy wymiaru czasu pracy,
  • przez spadek obrotów gospodarczych rozumie się spadek sprzedaży towarów lub usług, w ujęciu ilościowym lub wartościowym nie mniejszy niż 15% lub nie mniejszy niż 25% - w zależności od sposobu liczenia - możliwe dwa sposoby liczenia,
  • możliwość obniżenia wynagrodzeń pracownikom objętym przestojem ekonomicznym o 50%, jednakże nie niżej niż do poziomu minimalnego wynagrodzenia za pracę - przysługuje wówczas dofinansowanie, ale nie w przypadku, w którym pracownik otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału,
  • możliwość obniżenia wymiaru czasu pracy o 20%, jednakże nie więcej niż do połowy etatu, ale wynagrodzenie nie może być wówczas niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę - przysługuje wówczas dofinansowanie, ale nie w przypadku, w którym pracownik otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału,
  • konieczność zawarcia porozumienia pomiędzy pracodawcą a pracownikami lub reprezentującymi ich organizacjami - w okresie obowiązywania porozumienia nie stosuje się warunków umów o pracę wynikających z układu ponadzakładowego i układu zakładowego,
  • omawiana pomoc może być otrzymana wyłącznie jeżeli pracodawca nie uzyskał pomocy w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy,
  • jeżeli pracodawca nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 roku może zawrzeć z pracownikami lub reprezentującymi ich organizacjami porozumienie przewidujące: wprowadzenie systemu równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 12 miesięcy (z tym że przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy) oraz stosowanie mniej korzystnych warunków zatrudnienia pracowników niż wynikające z umów o pracę, w zakresie i przez czas ustalone w porozumieniu - w okresie obowiązywania porozumienia nie stosuje się warunków umów o pracę wynikających z układu ponadzakładowego i układu zakładowego,
  • jeżeli pracodawca nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 roku może ograniczyć nieprzerwany odpoczynek pracowników do nie mniej niż 32 godzin, obejmujący co najmniej 8 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego,
  • wymóg niezalegania w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy nie stosuje się do pracodawcy, który jest przedsiębiorcą jeżeli: zawarł umowę z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych (dalej jako: ZUS) lub otrzymał decyzję o rozłożeniu zaległości na raty lub odroczeniu i wywiązuje się ze swoich zobowiązań w tym zakresie lub jeżeli zaleganie powstało w okresie spadku obrotów gospodarczych,
  • UWAGA: jeżeli u pracodawcy nie funkcjonuje układ ponadzakładowy lub zakładowy, to zawsze może zawrzeć z pracownikami porozumienia zmieniające ich umowy o pracę - bez spełniania dodatkowych warunków,
  • ZMIANA: świadczenia i środki przysługują przez łączny okres 3 miesięcy od miesiąca złożenia wniosku, wcześniej termin ten liczony był od dnia złożenia wniosku, tym samym świadczenia i środki będą po prostu obejmowały trzy pełne miesiące licząc od miesiąca złożenia wniosku - jak należy przy tym zakładać - do ostatniego dnia trzeciego miesiąca, licząc miesiąc złożenia wniosku jako pierwszy miesiąc.

Umowy w sprawie zamówień publicznych - art. 73 ustawy - zmiany w tarczy - art. 15r ustawy 2, dodanie art. 15ra ustawy 2


  • strony umów przedstawiają sobie niezwłocznie oświadczenia i dokumenty potwierdzające wpływ okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie umowy, o ile taki wpływ wystąpił lub może wystąpić - możliwość żądania przez stronę dodatkowych oświadczeń i dokumentów,
  • w przypadku zaistnienia omawianego wpływu zachodzi dodatkowa przesłanka umożliwiająca zmianę umowy,
  • ZMIANA UWAGA: możliwość zmiany umowy jest bardzo szeroka, zmiana może dotyczyć w szczególności: zmiany terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowego zawieszenie wykonywania umowy lub jej części; zmiany sposobu wykonywania dostaw, usług lub robót budowlanych; zmiany zakresu świadczenia wykonawcy i odpowiadającej jej zmiany wynagrodzenia wykonawcy lub sposobu rozliczenia wynagrodzenia wykonawcy (zmiana sposobu rozliczania jest nowością w stosunku do poprzedniej regulacji) - w każdym przypadku o ile wzrost wynagrodzenia spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekroczy 50% wartości pierwotnej umowy,
  • okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19 nie mogą stanowić samodzielnej podstawy do odstąpienia od umowy,
  • strony analizują wpływ okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na zasadność kar umownych i odszkodowań,
  • niedochodzenie powyższych kar i odszkodowań oraz dokonanie zmian umowy nie może stanowić podstawy do pociągnięcia do odpowiedzialności z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych, ani do odpowiedzialności za przestępstwo z art. 296 kodeksu karnego, ani do odpowiedzialności za przestępstwo z art. 293§1 lub 483§1 kodeksu spółek handlowych,
  • okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19 mogą być podstawą do zmian umów wykonawcy z podwykonawcami, a jeżeli zmianie uległa umowa zamawiającego z wykonawcą w zakresie dotyczącym prac podwykonawcy - są obligatoryjną podstawą takich zmian,
  • takie same zasady jak w relacji wykonawca - podwykonawca, stosuje się relacji podwykonawca - podwykonawca,
  • ZMIANA: w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz związanych z nimi ograniczeń w przemieszczaniu się, umowy w sprawie zamówienia publicznego zawierane są w formie pisemnej pod rygorem nieważności, albo za zgodą zamawiającego w postaci elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
  • ZMIANA: zasady przewidziane dla umów zawartych w ramach procedury udzielenia zamówienia publicznego rozciągnięto również na umowy w sprawie zamówień publicznych wyłączone ze stosowania prawa zamówień publicznych,
  • ZMIANA: zbliżone regulacje przewidziano dla stron umów offsetowych.

Zatrudnianie cudzoziemców - art. 73 ustawy - zmiany w tarczy - dodanie art. 15z1 - 15z4 ustawy 2


  • przedłużenie okresu na złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy - jeżeli termin do złożenia tego wniosku przypada na okres stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii, okres ten ulega przedłużeniu do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni,
  • do upływu powyższego terminu pobyt cudzoziemca uważa się za legalny,
  • jeżeli ostatni dzień okresu pobytu cudzoziemca na podstawie wizy krajowej przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, okres pobytu na podstawie tej wizy oraz okres ważności tej wizy ulega przedłużeniu z mocy prawa do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni,
  • jeżeli ostatni dzień okresu ważności zezwolenia na pobyt czasowy przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, okres ważności tego zezwolenia ulega przedłużeniu z mocy prawa do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni,
  • jeżeli ostatni dzień ważności zezwolenia na pracę, lub obowiązywania decyzji o przedłużeniu zezwolenia na pracę lub decyzji o przedłużeniu zezwolenia na pracę sezonową przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, okres ważności tego zezwolenia na pracę lub tych decyzji ulega przedłużeniu z mocy prawa do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni,
  • jeżeli w oświadczeniu o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, wpisanym do ewidencji oświadczeń wskazano okres pracy, którego koniec przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, cudzoziemiec może wykonywać pracę określoną oświadczeniem bez zezwolenia na pracę na rzecz podmiotu, który złożył oświadczenie, w okresie lub okresach nieobjętych oświadczeniem do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni,
  • ZMIANA: jeżeli cudzoziemiec, który w dniu, od którego po raz pierwszy ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 przebywał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: na podstawie wizy Schengen, na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen, w ramach ruchu bezwizowego, na podstawie wizy długoterminowej wydanej przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej niebędące państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej uprawnia ona do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej niebędące państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej uprawnia ona do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – jego pobyt na tym terytorium uważa się za legalny od dnia następującego po ostatnim dniu legalnego pobytu wynikającego z tych wiz, dokumentów lub ruchu bezwizowego, do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, w zależności od tego, który obowiązywał jako ostatni,
  • ZMIANA: cudzoziemcy, o których mowa w powyższym punkcie są uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie pobytu uznawanego za legalny, o którym mowa w tym punkcie, jeżeli posiadają ważne zezwolenie na pracę lub ważne zezwolenie na pracę sezonową lub oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy wpisane do ewidencji oświadczeń w tym oświadczenie, które zgodnie z art. 15zzq ust. 3 ustawy 2 umożliwia wykonywanie pracy w okresie lub okresach nieobjętych oświadczeniem,
  • ZMIANA: ważność kart pobytu, których okres ważności, upłynął w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, przedłuża się do 30 dnia od dnia odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni, w takim przypadku nie wydaje się i nie wymienia kart pobytu,
  • ZMIANA: ważność tymczasowych zaświadczeń tożsamości cudzoziemca, których okres ważności upłynął w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, przedłuża się do 30 dnia od odwołania tego, ze stanów, który obowiązywał jako ostatni, w takim przypadku nie wydaje się tymczasowych zaświadczeń tożsamości cudzoziemca,
  • ZMIANA: jeżeli w związku z wprowadzeniem przepisów mających na celu zapobieganie oraz zwalczanie chorób zakaźnych u ludzi repatriant nie ma możliwości opuszczenia ośrodka adaptacyjnego dla repatriantów w terminie określonym w decyzji Pełnomocnika Rządu do Spraw Repatriacji, Pełnomocnik taki może, na uzasadniony wniosek repatrianta, wydać decyzję o przedłużeniu jego pobytu w ośrodku o kolejny okres, nie dłuższy jednak niż 90 dni.

Świadczenie postojowe - art. 73 ustawy - zmiany w tarczy art. 15zq - 15zza ustawy 2


  • świadczenie postojowe może być przyznane osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą lub wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia, inną umowę o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia lub umowę o dzieło,
  • świadczenie postojowe przysługuje, jeżeli dana osoba nie podlega ubezpieczeniu społecznemu z innego tytułu,
  • świadczenie postojowe przysługuje obywatelom polskim, osobom posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu w Polsce (będącym obywatelami Państw Członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej), cudzoziemcom legalnie przebywającym w Polsce,
  • świadczenie postojowe przysługuje, gdy w następstwie wystąpienia COVID-19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności, przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą albo przez zleceniodawcę lub zamawiającego, z którymi została zawarta umowa cywilnoprawna,
  • UWAGA: ustawa nie definiuje pojęcia przestoju w prowadzeniu działalności, trudno byłoby przy tym uznać , iż należy zastosować definicję przestoju ekonomicznego, wiadomo tylko, że przestój w prowadzeniu działalności ma być następstwem COVID-19, w związku z tym należałoby uznać, że z przestojem będziemy mieli do czynienia w przypadku przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej,
  • ZMIANA: warunkiem przyznania świadczenia postojowego jest rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej przed dniem 1 lutego 2020 roku lub zawarcie umowy cywilnoprawnej przed dniem 1 kwietnia 2020 roku,
  • ZMIANA: w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, które nie zawiesiły tej działalności warunkiem przyznania świadczenia postojowego jest również obniżenie przychodu w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe o co najmniej 15% od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc, usunięto wymóg, aby przychód ten nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia,
  • ZMIANA: w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, które zawiesiły ją po dniu 31 stycznia 2020 roku, zniesiono dodatkowy wymóg związany z wysokością przychodu,
  • warunków z powyższych punktów dotyczących osób prowadzących działalność gospodarczą nie stosuje się do osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, do której mają zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i która korzystała ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 106),
  • UWAGA: wymóg nie osiągnięcia w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, przychodu wyższego  od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału pozostał w przypadku osób wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia lub inną umowę o świadczenie usług,
  • UWAGA: nie do końca wiadomo co w przypadku, w którym dana osoba prowadzi działalność gospodarcza, która polega na wykonywaniu umów, o których mowa powyżej - w takiej sytuacji należy uznać, że stosuje się wymogi dla osób prowadzących działalność gospodarczą (bardziej rygorystyczne), obowiązuje również zasada, że w przypadku zbiegu różnych podstaw do świadczenia postojowego przysługuje jedno świadczenie postojowe,
  • świadczenie postojowe przysługuje w wysokości 80% minimalnego wynagrodzenia za pracę, lub 50% minimalnego wynagrodzenia za pacę w przypadku osób, o których mowa w poprzednim punkcie,
  • jeżeli suma przychodów z umów uzyskana w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe wynosi mniej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę świadczenie postojowe przysługuje w wysokości sumy wynagrodzeń z tytułu wykonywania tych umów cywilnoprawnych, teoretycznie zatem w takim przypadku świadczenie postojowe mogłoby być relatywnie wysokie,
  • ZMIANA: wprowadzono możliwość maksymalnie trzykrotnego przyznania świadczenia postojowego, świadczenie to może zostać przyznane ponownie, wyłącznie na podstawie oświadczenia osoby uprawnionej, której wypłacono świadczenie postojowe, warunkiem przyznania kolejnego świadczenia postojowego jest wykazanie w oświadczeniu, że sytuacja materialna wykazana we wniosku o pierwsze świadczenie postojowe, nie uległa poprawie,
  • UWAGA: przepisy są tutaj mocno niejasne i nie wiadomo, czy przy kolejny przyznaniu świadczenia postojowego, wniosek dotyczący kolejnego miesiąca traktuje się jako nowy wniosek, który należy rozpoznać, czy nie; w mojej ocenie nie - po to jest oświadczenie aby wszystko uprościć; tym samym według mnie przesłanki wniosku badane są raz (w momencie pierwszego złożenia wniosku), natomiast przy ponowionych wnioskach przesłanek nie bada się już, lecz wypłaca świadczenie postojowe na podstawie oświadczenia; z kolei poprawę sytuacji należy oceniać w stosunku do przesłanek istniejących na moment złożenia pierwszego wniosku, co w przypadku, kiedy przesłanką jest obniżenie przychodu oznacza porównanie kolejnego miesiąca epidemii, do miesiąca przyjętego do porównania przy pierwszym wniosku (a nie do wcześniejszego miesiąca epidemii); ponadto poprawa sytuacji oznaczać musi, że nie są już spełnione przesłanki do przyznania świadczenia postojowego, a nie że sytuacja poprawiła się w jakikolwiek (choćby nieznaczny) sposób; rzecz jasna jeżeli potem okaże się, że przywołane oświadczenie nie było zgodne z prawdą, będzie trzeba liczyć się z obowiązkiem zwrotu świadczenia postojowego,
  • ZMIANA: wypłata po raz kolejny świadczenia postojowego może zostać dokonana nie wcześniej niż w miesiącu następującym po miesiącu wypłaty wcześniejszego świadczenia postojowego,
  • wniosek o przyznanie świadczenia postojowego składa się do ZUS, przy czym w przypadku osoby wykonującej jedną z umów, o której mowa powyżej wniosek składany jest za pośrednictwem zleceniodawcy lub zamawiającego,
  • wniosek o przyznanie świadczenia postojowego wymaga podania szeregu danych oraz złożenia oświadczeń pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń,
  • wniosek o przyznanie świadczenia postojowego może zostać złożony także w formie elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS,
  • wniosek o przyznanie świadczenia postojowego musi zostać złożony w terminie 3 miesięcy "od miesiąca, w którym został zniesiony ogłoszony stan epidemii”,
  • UWAGA: końcowy termin do założenia wniosku został opisany w sposób, który może wywoływać rozbieżne interpretacje - nie mamy bowiem tutaj 3 miesięcy od dnia zniesienia stanu epidemii, tylko od miesiąca zniesienia tego stanu, dla bezpieczeństwa należy zatem liczyć 3 miesiące od pierwszego dnia miesiąca, w którym zniesiony zostanie stan epidemii - przykładowo jeżeli stan epidemii zostanie zniesiony 9 maja 2020 roku, to termin 3 miesięcy dla bezpieczeństwa trzeba liczyć od dnia 1 maja 2020 roku, czyli upłynie on z dniem 1 sierpnia 2020 roku,
  • świadczenia postojowe są zwolnione z podatku dochodowego,
  • odmowa przyznania świadczenia postojowego następuje w drodze decyzji, na którą przysługuje odwołanie do sądu w trybie przewidzianym dla spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Dofinansowanie dla przedsiębiorców zatrudniających pracowników - art. 73 ustawy - zmiany w tarczy art. 15zzb ustawy 2


  • starosta może przyznać przedsiębiorcy dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku spadku obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19,
  • dofinansowanie może zostać przyznane również osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę nakładczą lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo które wykonują pracę zarobkową na podstawie innej niż stosunek pracy na rzecz pracodawcy będącego rolniczą spółdzielnią produkcyjną lub inną spółdzielnią zajmującą się produkcją rolną, jeżeli z tego tytułu podlega obowiązkowi ubezpieczeń: emerytalnemu i rentowemu, z wyjątkiem pomocy domowej zatrudnionej przez osobę fizyczną,
  • dofinansowanie przyznawane jest na podstawie umowy,
  • dofinansowanie może być przyznane w przypadku spadku obrotów, rozumianego jako: zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym obliczone jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 roku do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego,
  • dofinansowanie może być przyznane wyłącznie mikroprzedsiębiorcom, małym oraz średnim przedsiębiorcom w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 roku prawo przedsiębiorców (Dziennik Ustaw z 2018 roku, pozycja 646 ze zmianami),
  • przez mikroprzedsiębiorcę należy rozumieć przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki 1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz 2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczających równowartości 2 milionów euro lub sumy aktywów z jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości 2 milionów euro,
  • przez małego przedsiębiorcę należy rozumieć przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki 1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz 2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczających równowartości 10 milionów euro lub sumy aktywów z jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości 10 milionów euro i który nie jest mikroprzedsiębiorcą,
  • przez średniego przedsiębiorcę należy rozumieć przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki 1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz 2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczających równowartości 50 milionów euro lub sumy aktywów z jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości 432 milionów euro i który nie jest mikroprzedsiębiorca, ani małym przedsiębiorcą,
  • ZMIANA: dofinansowanie może być przyznane na okres nie dłuższy niż 3 miesiące licząc od miesiąca (wcześniej termin liczył się od konkretnego dnia ) złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania, należy zatem uznać, że miesiąc złożenia wniosku jest pierwszym miesiącem, a pomoc rozciąga się na okres do końca trzeciego miesiąca licząc od tego miesiąca,
  • wysokość dofinansowania zależy od stopnia spadku obrotów,
  • jeżeli obroty spadną o co najmniej 30% – dofinansowane może być przyznane w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 50% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy w odniesieniu do każdego pracownika,
  • jeżeli obroty spadną o co najmniej 50% – dofinansowane może być przyznane w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 70% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 70% minimalnego wynagrodzenia za pracę powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy w odniesieniu do każdego pracownika,
  • jeżeli obroty spadną o co najmniej 80% – dofinansowane może być przyznane w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 90% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 90% minimalnego wynagrodzenia za pracę powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy w odniesieniu do każdego pracownika,
  • UWAGA: oczywiście pomimo tego, że spadek obrotów o co najmniej 80% stanowi również spadek obrotów o co najmniej 50% i 30% oraz tego, że spadek obrotów o co najmniej 50% stanowi również spadek obrotów o co najmniej 30%, to należy uznać, że dofinansowanie przysługuje tylko w jednym z wariantów, o których mowa w trzech powyższych punktach,
  • dofinansowanie nie przysługuje w części, w której te same koszty zostały albo zostaną sfinansowane z innych środków publicznych,
  • dofinansowanie wypłacane jest w okresach miesięcznych, po złożeniu przez przedsiębiorcę oświadczenia o zatrudnianiu w danym miesiącu pracowników objętych umową o dofinansowanie oraz o kosztach wynagrodzeń każdego z tych pracowników i należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne, według stanu na ostatni dzień miesiąca, za który dofinansowanie jest wypłacane,
  • ZMIANA: przedsiębiorca jest obowiązany do utrzymania w zatrudnieniu pracowników objętych umową o dofinansowanie przez okres dofinansowania, nie ma już wymogu utrzymywania zatrudnienia przez dodatkowy okres po zakończeniu dofinansowania,
  • w przypadku niedotrzymania warunku dotyczącego utrzymania zatrudnienia, przedsiębiorca zobowiązany jest do zwrotu dofinansowania (bez odsetek), proporcjonalnie do okresu „nieutrzymania w zatrudnieniu pracownika”, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania starosty,
  • UWAGA: pomimo takiej, a nie innej redakcji omawianego przepisu, należy uznać, że w przypadku niedotrzymania warunku dotyczącego utrzymania zatrudnienia w zakresie tylko niektórych pracowników, zwrot dofinansowania powinien być proporcjonalny do liczby pracowników, w stosunku do której nastąpiło niedotrzymanie warunku,
  • UWAGA: pomimo takiej, a nie innej redakcji omawianego przepisu, należy uznać, że warunek dotyczący utrzymania zatrudnienia dotyczy liczby pracowników, a nie konkretnych osób będących pracownikami, oznacza to, że zarówno pracownik jak i pracodawca mogą rozwiązać umowę o pracę (wszak nikogo nie można zmusić ani do pozostawania pracownikiem, ani na przykład do zatrudniania pracownika, który pracuje źle lub który wręcz dopuszcza się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych), ale w takim przypadku pracodawca powinien zatrudnić na zwolnione miejsce nowego pracownika, tak aby utrzymać stan zatrudnienia,
  • złożenie wniosku o dofinansowanie wymaga ogłoszenia naboru na składanie wniosków przez dyrektora powiatowego urzędu pracy - wniosek składa się w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia takiego naboru,
  • wniosek o dofinansowanie wymaga złożenia oświadczeń pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Dofinansowanie dla przedsiębiorców niezatrudniających pracowników - art. 73 ustawy - zmiany w tarczy art. 15zzc ustawy 2


  • starosta może przyznać dofinansowanie przedsiębiorcy będącemu osobą fizyczną niezatrudniającemu pracowników,
  • dofinansowanie obejmuje część kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w przypadku spadku obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19,
  • dofinansowanie przyznawane jest na podstawie umowy,
  • dofinansowanie może być przyznane w przypadku spadku obrotów, rozumianego jako: zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym obliczone jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 1 stycznia 2020 roku do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego,
  • ZMIANA: dofinansowanie może być przyznane na okres nie dłuższy niż 3 miesiące, licząc od miesiąca złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania, należy zatem uznać, że miesiąc złożenia wniosku jest pierwszym miesiącem, a pomoc rozciąga się na okres do końca trzeciego miesiąca licząc od tego miesiąca,
  • wysokość dofinansowania zależy od stopnia spadku obrotów,
  • jeżeli obroty spadną o co najmniej 30% – dofinansowane może być przyznane w wysokości 50% wynagrodzenia minimalnego miesięcznie,
  • jeżeli obroty spadną o co najmniej 50% – dofinansowane może być przyznane w wysokości 70% wynagrodzenia minimalnego miesięcznie,
  • jeżeli obroty spadną o co najmniej 80% – dofinansowane może być przyznane w wysokości 90% wynagrodzenia minimalnego miesięcznie,
  • UWAGA: oczywiście pomimo tego, że spadek obrotów o co najmniej 80% stanowi również spadek obrotów o co najmniej 50% i 30% oraz tego, że spadek obrotów o co najmniej 50% stanowi również spadek obrotów o co najmniej 30%, to należy uznać, że dofinansowanie przysługuje tylko w jednym z wariantów, o których mowa w trzech powyższych punktach,
  • dofinansowanie nie przysługuje w części, w której te same koszty zostały albo zostaną sfinansowane z innych środków publicznych,
  • ZMIANA: dofinansowanie wypłacane jest w okresach miesięcznych, zniesiono konieczność złożenia oświadczenia o prowadzeniu działalności w danym miesiącu, za który dofinansowanie jest wypłacane,
  • ZMIANA: przedsiębiorca jest obowiązany do prowadzenia działalności gospodarczej przez okres dofinansowania, zniesiono wymóg prowadzenia działalności po zakończeniu dofinansowania,
  • w przypadku niedotrzymania warunku dotyczącego prowadzenia działalności gospodarczej, przedsiębiorca zobowiązany jest do zwrotu dofinansowania (bez odsetek), proporcjonalnie do okresu „nieprowadzenia działalności gospodarczej”, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania starosty,
  • złożenie wniosku o dofinansowanie wymaga ogłoszenia naboru na składanie wniosków przez dyrektora powiatowego urzędu pracy - wniosek składa się w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia takiego naboru,
  • wniosek o dofinansowanie wymaga złożenia oświadczeń pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Jednorazowa pożyczka - art. 73 ustawy - zmiany w tarczy art 15zzd ustawy 2

  • starosta może przyznać jednorazową pożyczkę na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej mikroprzedsiębiorcy, który prowadził działalność gospodarczą przed dniem 1 marca 2020 roku
  • pożyczka może być udzielona w kwocie do 5000 zł,
  • oprocentowanie pożyczki jest stałe i wynosi w skali roku 0,05 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez Narodowy Bank Polski,
  • okres spłaty pożyczki nie może być dłuższy niż 12 miesięcy, z karencją w spłacie kapitału wraz z odsetkami przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki,
  • złożenie wniosku o udzielenie pożyczki wymaga ogłoszenia naboru na składanie wniosków przez dyrektora powiatowego urzędu pracy - w tym przypadku ustawa nie wskazuje terminu do złożenia wniosku,
  • ZMIANA: wniosek o udzielenie pożyczki nie wymaga już złożenia oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń dotyczącego stanu zatrudnienia na dzień 29 lutego 2020 roku w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy,
  • ZMIANA: pożyczka wraz z odsetkami podlega umorzeniu na wniosek pożyczkobiorcy, pod warunkiem, że pożyczkobiorca będzie prowadził działalność gospodarczą przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki. We wniosku o umorzenie należy oświadczyć, że pożyczkobiorca prowadził działalność gospodarczą przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki; utrzymanie stanu zatrudnienia jako warunek umorzenia pożyczki zostało zatem zastąpione prowadzeniem działalności gospodarczej,
  • oświadczenie we wniosku o umorzenie pożyczki składane jest również pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń,
  • ZMIANAprzychód z tytułu umorzenia pożyczki na zasadach, określonych nie stanowi przychodu podatkowego.

Postępowania administracyjne - terminy i inne zmiany - art. 73 ustawy - zmiany w tarczy 15zzr ustawy 2, dodanie art. 15zzra, art. 15zzzzzn ustawy 2

  • w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres bieg terminów: od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem; do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki; przedawnienia; których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności, a także popadnięcie w opóźnienie; zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony; do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju,
  • wstrzymanie biegu terminów nie dotyczy terminów w rozpoznawanych przez sądy sprawach pilnych, terminów w sprawach wyboru lub powołania organów, których kadencje są określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, terminów wyborów do organów jednostek samorządu terytorialnego oraz terminów w sprawach wniosków i pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego,
  • właściwy sądu lub organ lub podmiot może wezwać obowiązanego do dokonania czynności wynikających z przepisów prawa, w oznaczonym terminie i w zakresie, w jakim przepis ten zobowiązuje do dokonania czynności, jeżeli niepodjęcie czynności mogłoby spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt, poważną szkodę dla interesu społecznego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną - w takim przypadku obowiązany powinien wykonać obowiązek w oznaczonym terminie,
  • jeżeli w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 upłynie termin 30 dni od dnia śmierci pracodawcy, a nie ustanowiono zarządu sukcesyjnego, umowy o prace nie wygasają, a porozumienie o kontynuowaniu stosunku pracy na dotychczasowych zasadach może zostać zawarte w terminie 30 dni od dnia zakończenia okresu obowiązywania stanu zagrożenie epidemicznego albo stanu epidemii,
  • w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie biegnie przedawnienie karalności czynu oraz przedawnienie wykonania kary w sprawach o przestępstwa, przestępstwa i wykroczenia skarbowe oraz w sprawach o wykroczenia,
  • UWAGA: czynności dokonane w celu wykonania uprawnienia lub obowiązku w okresie wstrzymania biegu terminów są skuteczne,
  • ZMIANAjeżeli podstawa do ogłoszenia upadłości powstała w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, a stan niewypłacalności powstał z powodu COVID-19, bieg 30 dniowego terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega przerwaniu; po tym okresie termin ten biegnie na nowo; jeżeli stan niewypłacalności powstał w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 domniemywa się, że zaistniał z powodu COVID-19,
  • ZMIANA: jeżeli termin na zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości jest ustalany jak powyżej i wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony przez dłużnika w tym terminie, a nie ma wcześniejszego wniosku o ogłoszenie upadłości, to terminy, dla których obliczania znaczenie ma dzień zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości wydłuża się o liczbę dni pomiędzy dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, a ostatnim dniem, w którym wniosek ten winien być złożony zgodnie z ustawą z dnia 28 lutego 2003 roku prawo upadłościowe (Dziennik Ustaw numer 60, pozycja 535 z 2003 roku ze zmianami),
  • ZMIANAw okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, w szczególności, gdy urząd administracji obsługujący organ administracji publicznej wykonuje zadania w sposób wyłączający bezpośrednią obsługę interesantów, organ administracji publicznej: może odstąpić od zasady określonej w art. 10§1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego (czynny udział w postępowaniu i końcowe wypowiedzenie się odnośnie do materiału dowodowego i żądań) także w przypadku, gdy wszystkie strony zrzekły się swego prawa,może zapewnić stronie udostępnienie akt sprawy lub poszczególnych dokumentów stanowiących akta sprawy również za pomocą środków komunikacji elektronicznej na adres wskazany w rejestrze danych kontaktowych lub inny adres elektroniczny wskazany przez stronęmoże przeprowadzić czynność w toku postępowania wymagającego zgodnie z przepisami prawa osobistego stawiennictwa, również przez udostępnienie przez stronę lub innego uczestnika postępowania swojego wizerunku w czasie rzeczywistym, za pośrednictwem transmisji audiowizualnej, o ile przemawia za tym interes strony, a organ prowadzący postępowanie wyraził na to zgodę, wprowadzone zostały zatem spore ułatwienia w prowadzeniu postępowań administracyjnych, z których dwa ostatnie, powinny w mojej ocenie pozostać na stałe.

Postępowania sądowe - terminy i inne - art. 73 ustawy - zmiany w tarczy 15zzr ustawy 2, dodanie art. 15zzra ustawy 2, art. 91 i 92 ustawy

  • w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres bieg terminów procesowych i sądowych w: postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych; postępowaniach egzekucyjnych; postępowaniach karnych; postępowaniach karnych skarbowych; postępowaniach w sprawach o wykroczenia; postępowaniach administracyjnych; postępowaniach i kontrolach prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku ordynacja podatkowa (Dziennik Ustaw numer 137, pozycja 926 z 1997 roku ze zmianami); kontrolach celno-skarbowych; postępowaniach w sprawach, o których mowa w art. 15f ust. 9 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dziennik Ustaw z 2019 roku, pozycja 847 i 1495 oraz z 2020 roku, pozycja 284); innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw,
  • w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres bieg terminu na milczące załatwienie sprawy; w innej sprawie, w której brak wyrażenia przez organ sprzeciwu, wydania decyzji, postanowienia albo innego rozstrzygnięcia uprawnia stronę lub uczestnika postępowania do podjęcia działania, dokonania czynności albo wpływa na zakres praw i obowiązków strony lub uczestnika postępowania; na wyrażenie przez organ stanowiska albo wydanie interpretacji indywidualnej, z wyjątkiem interpretacji indywidualnej, o której mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku ordynacja podatkowa (Dziennik Ustaw numer 137, pozycja 926 z 1997 roku ze zmianami),
  • wstrzymanie biegu terminów nie dotyczy terminów w rozpoznawanych przez sądy sprawach pilnych, terminów w sprawach wyboru lub powołania organów, których kadencje są określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, terminów wyborów do organów jednostek samorządu terytorialnego oraz terminów w sprawach wniosków i pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego,
  • wstrzymanie biegu terminów nie dotyczy niektórych postępowań kontrolnych dotyczących zamówień publicznych,
  • wstrzymanie biegu terminów nie dotyczy zajęcia stanowiska w ramach współdziałania organów (jak na przykład opinii lub zgody) jeżeli wymaga tego interes publiczny lub ważny interes strony albo kontrolowanego - przy czym dotyczy to wyłącznie: postępowań karnych skarbowych, postępowań i kontroli prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku ordynacja podatkowa (Dziennik Ustaw numer 137, pozycja 926 z 1997 roku ze zmianami); kontroli celno-skarbowych; postępowań w sprawach, o których mowa w art. 15f ust. 9 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dziennik Ustaw z 2019 roku, pozycja 847 i 1495 oraz z 2020 roku, pozycja 284) albo jeżeli niepodjęcie czynności mogłoby spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt, poważną szkodę dla interesu społecznego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną - przy czym dotyczy to wyłącznie: postępowań sądowych, w tym sądowoadministracyjnych; postępowań egzekucyjnych; postępowań karnych; postępowań w sprawach o wykroczenia; postępowań administracyjnych, innych postępowań prowadzonych na podstawie ustaw,
  • ZMIANA: wstrzymanie biegu terminów nie dotyczy terminów wymienionych w dodanych ustępach 2a i 8a, chodzi między innymi o termin opiniowania i uzgadniania projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego lub projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, termin na wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,
  • w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie przeprowadza się rozpraw ani posiedzeń jawnych z wyjątkiem spraw pilnych,
  • wstrzymanie wykonywania czynności przez organy i sądy na podstawie omawianych przepisów nie może być podstawą prawną do skutecznego dochodzenia środków prawnych związanych z bezczynnością lub przewlekłym rozpoznawaniem sprawy,
  • ZMIANA: w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 organ lub podmiot może z urzędu wydać odpowiednio decyzję w całości uwzględniającą żądanie strony lub uczestnika postępowania, zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu, wyrazić stanowisko albo wydać interpretację indywidualną lub decyzję w sprawach, w których prowadzone są kontrole i inspekcje oraz postępowania administracyjne na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 roku prawo farmaceutyczne i przepisów o przeciwdziałaniu narkomani,
  • UWAGA: czynności dokonane w okresie wstrzymania biegu terminów w postępowaniach i kontrolach, w których występuje takie wstrzymanie terminów, są skuteczne,
  • ZMIANAkonsekwentnie dążąc do maksymalnego ułatwiania lokalizowania masztów telekomunikacyjnych (co nie ma nic wspólnego z walką z epidemią) dodano regulację, zgodnie z którą wstrzymanie biegu terminów nie dotyczy postępowań administracyjnych i sądowych, w tym sądowoadministracyjnych, dotyczących infrastruktury telekomunikacyjnej,
  • ZMIANA: w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 usprawiedliwienie niestawiennictwa przed sądem z powodu choroby nie wymaga przedstawienia zaświadczenia lekarza sądowego,
  • ZMIANA: w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 wniosek o udzielenie lub zmianę zabezpieczenia w postępowaniu cywilnym, sąd rozpoznaje w składzie jednego sędziego, wniosek podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym (o ile na podstawie całokształtu okoliczności sprawy sąd nie uzna za konieczne rozpoznania wniosku na rozprawie), nie wyłącza to wydania postanowienia przez referendarza sądowego w sprawach, w których ustawa to dopuszcza.

Elektroniczne przesyłki polecone - art. 73 ustawy - dodanie art. art. 15zzu1–15zzu11 ustawy 2

  • wprowadzono nowy rodzaju usługi - przesyłki polecone (w tym za potwierdzeniem odbioru lub elektronicznym potwierdzeniem odbioru), które będą doręczane do adresata w postaci elektronicznej,
  • usługa będzie dostępna dla podmiotów posiadających profil zaufany,
  • doręczenie będzie następowało w taki sposób, że po nadejściu przesyłki operator pocztowy wykona jej skan w dobrej jakości (łącznie z kopertą), a następnie adresat dostanie na swój adres e-mail powiadomienie, że na jego skrzynce pocztowej w profilu zaufanym znajduje się przesyłka będąca takim skanem,
  • datą doręczenia przesyłki jest data zapoznania się przez odbiorcę z dokumentem zamieszczonym na skrzynce elektronicznej adresata; w razie braku zapoznania się dokument uznaje się za doręczony po upływie 14 dni od zamieszczenia dokumentu - jak należy rozumiem w skrzynce odbiorczej na profilu zaufanym,
  • dokument elektroniczny doręczony adresatowi będzie miał moc równą dokumentowi w postaci papierowej, z którego został przekształcony,
  • do dnia 30 września 2020 roku jeżeli w przepisach prawa jest mowa o przesyłce poleconej albo o doręczaniu pisma za pokwitowaniem, doręczenie takiej przesyłki może nastąpić przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej,
  • zastosowanie omawianej usługi wymaga zgody adresata i upoważnienia operatora pocztowego do takiego postępowania z przesyłkami, aby możliwe było zrealizowanie usługi; w upoważnieniu określa się, co stanie się z fizycznymi przesyłkami poleconymi,
  • doręczenia elektroniczne nie będą dokonywane jeżeli korespondencja nie może być doręczona ze względu na: konieczność doręczenia niepodlegającego przekształceniu dokumentu utrwalonego w postaci innej niż elektroniczna lub rzeczy, ważny interes publiczny, w tym istotne interesy państwa, a w szczególności jego bezpieczeństwo, obronność lub porządek publiczny, opatrzenie tekstem plastycznym, odbitką pieczęci plastycznej, hologramem lub innym zabezpieczeniem, które nie może być odzwierciedlone w wyniku przekształcenia, inne przyczyny techniczne; o tym czy powyższe przesłanki istnieją decyduje nadawca,
  • UWAGAopisanej usługi nie stosuje się do przesyłek wysyłanych przez sądy i trybunały, prokuraturę i inne organy ścigania, komornika sądowego; tym samym usługę stosuje się do przesyłek wysyłanych przez organy administracji,
  • UWAGA: jak się wydaje z powyższej usługi nie bedą mogli skorzystać profesjonalni pełnomocnicy, albowiem jej zastosowanie wymaga otwarcia przesyłki i umożliwia zapoznanie się z jej treścią, co będzie mogło naruszać tajemnicę zawodową takich pełnomocników.

Kredyty i pożyczki bankowe - art. 73 ustawy - zmiany w tarczy 31f ustawy 2

  • w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii bank może dokonać zmiany określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu lub pożyczki,
  • ZMIANA: zastosowanie tego środka zostało rozciągnięte na wszystkich przedsiębiorców oraz na organizacje pozarządowe i inne podmioty prowadzące działalność w zakresie pożytku publicznego lub wolontariatu,
  • zmiana dokonywana jest poprzez zawarcie pomiędzy kredytobiorcą lub pożyczkobiorcą a bankiem,
  • zmiana nie może pogarszać sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy lub pożyczkobiorcy,
  • zmiana może zostać dokonana jeżeli kredyt lub pożyczka zostały udzielone przed dniem 8 marca 2020 roku oraz jeżeli zmiana taka jest uzasadniona oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy dokonaną przez bank nie wcześniej niż w dniu 30 września 2019 roku.

Zawieszenie obowiązków w zakresie badań okresowych w okresie epidemii oraz ułatwienia w zakresie badań wymaganych przepisami prawa pracy - art. 73 ustawy - zmiany w tarczy 31m ustawy 2

  • obowiązki należy wykonać w terminie 60 dni od dnia odwołania stanu epidemii,
  • orzeczenia lekarskie wydane w ramach wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich, których ważność upłynęła po dniu 7 marca 2020 roku, zachowują ważność, nie dłużej jednak niż do upływu 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii,
  • ZMIANA: jeżeli odrębne przepisy uzależniają wykonywanie określonych czynności lub uzyskanie określonych uprawnień w celu wykonania czynności zawodowych od posiadania odpowiedniego, niewynikającego z badań wymienionych wyżej, orzeczenia lekarskiego albo psychologicznego, orzeczenie takie powinno być wydane niezwłocznie, nie później niż do upływu 90 dnia(było 60 dnia) od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

Informacja o cenach transferowych - art. 73 ustawy - zmiany w tarczy 31z ustawy 2

  • termin złożenia informacji o cenach transferowych został przedłużony do dnia 30 września 2020 roku zarówno w przypadku podatników uiszczający podatek dochodowy od osób fizycznych, jak i podatników uiszczających podatek dochodowy od osób prawnych w przypadku podmiotów, których rok podatkowy rozpoczął się po dniu 31 grudnia 2018 roku, a zakończył przed dniem 31 grudnia 2019 roku,
  • ZMIANA: do dnia 30 września 2020 roku przedłużono termin do złożenia oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych, w przypadku podmiotów, których rok podatkowy lub rok obrotowy rozpoczął się po dniu 31 grudnia 2018 roku, a zakończył przed dniem 31 grudnia 2019 roku,
  • ZMIANA: do dnia 31 grudnia 2020 roku przedłużono termin do dołączenia do lokalnej dokumentacji cen transferowych grupowej dokumentacji cen transferowych, w przypadku podmiotów, których rok obrotowy rozpoczął się po dniu 31 grudnia 2018 roku i zakończył przed dniem 31 grudnia 2019 roku.

Składki na ubezpieczenia społeczne i inne - zwolnienie - art. 73 ustawy - zmiany w tarczy 31zo-31zy ustawy 2, art. 113 ustawy

  • ZMIANA: na wniosek płatnika składek zwalnia się z obowiązku opłacania nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należne za okres od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 31 maja 2020 roku, wykazanych w deklaracjach rozliczeniowych złożonych za ten okres, jeżeli był zgłoszony jako płatnik składek: przed dniem 1 lutego 2020 roku i na dzień 29 lutego 2020 roku, w okresie od dnia 1 lutego 2020 roku do dnia 29 lutego 2020 roku i na dzień 31 marca 2020 roku, w okresie od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 31 marca 2020 roku i na dzień 30 kwietnia 2020 roku – zgłosił do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonychcelowo przytoczyłem praktycznie dosłowną regulację, albowiem jest ona mało czytelna, wydaje się, że chodzi o to, aby we wskazanych wyżej okresach i dniach, cały czas utrzymywane było wymagane, liczbowe, zgłoszenie ubezpieczonych,
  • ZMIANA: na wniosek płatnika składek, zwalnia się z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należnych za okres od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 31 maja 2020 roku, w wysokości 50% łącznej kwoty należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej złożonej za dany miesiąc, jeżeli był zgłoszony jako płatnik składek: przed dniem 1 lutego 2020 roku i na dzień 29 lutego 2020 roku, w okresie od dnia 1 lutego 2020 roku do dnia 29 lutego 2020 roku i na dzień 31 marca 2020 roku, w okresie od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 31 marca 2020 roku i na dzień 30 kwietnia 2020 roku, zgłosił do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49 ubezpieczonychcelowo przytoczyłem praktycznie dosłowną regulację, albowiem jest ona mało czytelna, wydaje się, że chodzi o to, aby we wskazanych wyżej okresach i dniach, cały czas utrzymywane było wymagane, liczbowe, zgłoszenie ubezpieczonych; wcześniej nie było rozwiązania dla płatników zgłaszających taką liczbę ubezpieczonych,
  • ZMIANA: wprowadzono zasadę, zgodnie z którą liczbę ubezpieczonych, o których mowa powyżej, oblicza się nie uwzględniając ubezpieczonych będących pracownikami młodocianymi, czyli pracownicy młodociani nie powiększają puli, od której wielkości uzależniona jest możliwość skorzystania z omawianego środka pomocowego,
  • ZMIANA: na wniosek płatnika składek, będącego spółdzielnią socjalną zwalnia się z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należne za okres od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 31 maja 2020 roku, wykazanych w deklaracjach rozliczeniowych złożonych za ten okres, jeżeli był zgłoszony jako płatnik składek przed dniem 1 kwietnia 2020 roku, wcześniej nie było takiego rozwiązania,
  • ZMIANA: na wniosek płatnika składek, będącego osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą opłacającego składki wyłącznie na własne ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne, zwalnia się z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na jego obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, należne za okres od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 31 maja 2020 roku, jeżeli prowadził działalność przed dniem 1 kwietnia 2020 roku (było 1 lutego 2020 roku) i przychód z tej działalności w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek nie był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 roku - w takim przypadku zwolnieniu z obowiązku opłacania podlegają należności z tytułu składek ustalone od obowiązującej daną osobę najniższej podstawy wymiaru tych składek,
  • powyższa zasada dotyczy odpowiednio także osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia i osoby z nią współpracującej, dla której podstawę wymiaru składek stanowi zadeklarowana kwota,
  • UWAGA: przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą należy rozumieć: osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą w tym wspólników spółki cywilnej, twórców, artystów, osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu (w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych), wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, akcjonariusza prostej spółki akcyjnej wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług, osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół - tym zakresie jest bowiem odesłanie do art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dziennik Ustaw numer 137, pozycja 887 z 1998 roku ze zmianami), 
  • UWAGA: w przypadku wspólników spółki cywilnej, jawnej, komandytowej, partnerskiej, z ograniczoną odpowiedzialnością, prostej akcyjnej, które zatrudniają pracowników - zwolnienie będzie przysługiwać zarówno w zakresie składek za pracowników (jeżeli spełniony jest warunek dotyczący liczby zatrudnionych osób), jak i w zakresie składek dotyczących takich wspólników, w tym wypadku spełniony jest bowiem warunek opłacania składki wyłącznie na własne ubezpieczenie, albowiem w stosunku do pracowników płatnikiem jest spółka, a w stosunku do wspólników, płatnikami są oni sami,
  • wniosek o zwolnienie ze składek należy zgłosić do dnia 30 czerwca 2020 roku, jeżeli wniosek pochodzi od osoby, w przypadku której zwolnienie z obowiązku uiszczenia składek uwarunkowane jest limitem przychodu, do wniosku należy dołączyć oświadczenie o wysokości tego przychodu złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń,
  • wniosek o zwolnienie ze składek może zostać złożony także w formie elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS,
  • za marzec, kwiecień i maj 2020 roku płatnik składek zobowiązany jest przesyłać deklaracje rozliczeniowe lub imienne raporty miesięczne na zasadach i w terminach określonych w przepisach ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - najpóźniej do dnia 30 czerwca 2020 roku, chyba że zgodnie z tymi przepisami zwolniony jest z obowiązku ich składania,
  • UWAGA ZMIANA: mechanizm jest taki, że najpierw należy nie uiścić składek za okres od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 31 maja 2020 roku, a potem należy złożyć wniosek, wniosek musi bowiem dotyczyć nieopłaconych należności, potwierdzeniem powyższego jest art. 113 ustawy, który jedynie w przypadku składek za marzec 2020 roku wprowadza zasadę, że wniosek może dotyczyć składek opłaconych, a jego uwzględnienie powoduje zwrot tych składek,
  • ZUS zwalnia z obowiązku opłacania składek w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia przesłania deklaracji rozliczeniowej lub imiennych raportów miesięczny należnych za ostatni miesiąc wskazany we wniosku o zwolnienie z opłacania składek, a w przypadku gdy płatnik składek zwolniony jest z obowiązku ich składania – w terminie nie dłuższym niż 30 dni od terminu, w którym powinna być opłacona składka za ostatni miesiąc wskazany we wniosku o zwolnienie z opłacania składek,
  • odmowa zwolnienia z obowiązku opłacania składek następuje w formie decyzji, wobec której przysługuje prawo do wniesienia wniosku do prezesa ZUS o ponowne rozpatrzenie sprawy,
  • UWAGA: w przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy przez prezesa ZUS przysługuje normalna procedura odwoławcza w postępowaniu sądowoadminsitracyjnym, czyli skarga do właściwego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, a następnie ewentualnie skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego,
  • składki, wobec których nastąpiło zwolnienie z obowiązku ich uiszczenia traktuje się jako uiszczone i zachowane jest prawo do świadczeń związanych z terminowym uiszczaniem tych składek,
  • ZMIANA: przychody z tytułu zwolnienia z obowiązku uiszczenia składek nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych lub od osób prawnych.

Zwolnienie z obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie - art. 73 ustawy - dodanie 31zy1 ustawy 2

  • w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie ma wymogu uzyskania pozwolenia na użytkowanie, jeżeli wymóg taki wynika z art. 55 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane (Dziennik Ustaw numer 89, pozycja 414 z 1994 roku ze zmianami, dalej jako: prawo budowlane), powyższa regulacja dotyczy między innymi: sklepów, centrów handlowych, domów towarowych, restauracji czy barów,
  • wnioski o udzielenie pozwolenia na użytkowanie złożone przed dniem wejścia w życie tarczy 2, jeżeli nie wydano decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, traktuje się jak zawiadomienie o zakończeniu budowy o którym mowa w art. 54 prawa budowlanego, w przypadku takich wniosków termin go zgłoszenia sprzeciwu liczy się od dnia wejścia w życie tarczy 2.

Możliwość odstąpienia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej jako: ZUS) od pobierania odsetek za zwłokę - art. 73 ustawy - dodanie 31zy10 ustawy 2

  • ZUS może odstąpić od pobierania odsetek za zwłokę od należności z tytułu składek przypadających po dniu 31 grudnia 2019 roku, ze względów gospodarczych związanych z wystąpieniem COVID-19,
  • odstąpienie od pobierania odsetek następuje na wniosek płatnika złożony w terminie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu,
  • wniosek powinien zawierać między innymi uzasadnienie odstąpienia od pobierania odsetek za zwłokę,
  • wniosek może być złożony w formie pisemnej albo elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS,
  • ZUS powinien rozpoznać wniosek w terminie 30 dni od jego złożenia w kompletnej postaci,
  • odmowa odstąpienia od pobierania odsetek za zwłokę następuje w drodze decyzji administracyjnej, od której można wnieść wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.


formularz kontaktowy

Nazwa

E-mail *

Wiadomość *

obserwatorzy

Copyright © paragrafowanie