oświadczenie woli - postać elektroniczna

 

 

Jak to w końcu jest z oświadczeniami woli składanymi w postaci elektronicznej, na przykład w wiadomościach e-mail? Czy faktycznie aby złożyć takie oświadczenie konieczne jest posiadanie tak zwanego kwalifikowanego podpisu elektronicznego? Odpowiedź - jak to zwykle w kwestiach prawnych bywa - brzmi i tak i nie.

 

Zgodnie z art. 78¹ kodeksu cywilnego:

 

§1. Do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

§2. Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej.

 

Mogłoby się zatem wydawać, że złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej możliwe jest wyłącznie w sytuacji, w której oświadczenia zostanie opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym. 

 

Tak jednak nie jest, powyższy przepis dotyczy bowiem ściśle tylko „formy” elektronicznej oświadczeń woli (podobnie jak forma notarialna) i ma zastosowanie właściwie wyłącznie wtedy, gdy wymagana jest forma elektroniczna oświadczenia woli lub forma pisemna (skoro forma elektroniczna jest jej równoważna).

 

W związku z tym należy sięgnąć do dobrze znanego art. 60 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:

 

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).

 

Z powyższego przepisu wynika, że oświadczenie woli może być wyrażone w każdy sposób, czyli także w postaci elektronicznej, a więc również z wykorzystaniem dowolnych środków komunikacji elektronicznej, w tym wiadomości e-mail, czy poprzez zaznaczenia odpowiedniego miejsca w formularzu na stronie internetowej.

 

Konkluzja jest zatem taka, że czym innym jest forma elektroniczna oświadczenia woli, a czy innym jest postać elektroniczna oświadczenia woli. O ile zatem w przypadku formy elektronicznej konieczne jest spełnienie określonych warunków - opatrzenie oświadczenia kwalifikowanym podpisem elektronicznym, aby mogło ono zostać uznane za złożone w tej właśnie formie, o tyle złożenie oświadczenia w postaci elektronicznej nie wiąże się z zachowaniem żadnej szczególnej formy oświadczenia woli.

 

Jeżeli więc przepis szczególny nie wymaga szczególnej formy oświadczenia woli, to można je złożyć także w postaci elektronicznej. Oznacza to, że w praktyce z formą elektroniczną oświadczeń woli będziemy mieli do czynienia, jeżeli formy takiej będzie wymagał przepis szczególny lub jeżeli będziemy chcieli złożyć oświadczenie w formie pisemnej, z którą forma elektroniczna jest równoważna. Jeżeli natomiast, żadna szczególna forma oświadczenia woli nie jest wymagana, oświadczenie to można złożyć również wysyłając wiadomość e-mail czy korzystając z innych możliwości komunikacji elektronicznej.