Koronawirus - ograniczenia z dnia 13 marca 2020 roku (uaktualniony)

 

 

 

 

 

Koronawirus - ograniczenia z dnia 13 marca 2020 roku

Dzisiejszy post dotyczy wprowadzonych w dniu 13 marca 2020 ograniczeń związanych z pandemią wirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19, z uwzględnieniem zmian wprowadzonych w dniu 14 marca 2020 roku.
Najważniejsze znaczenie mają cztery rozporządzenia z dnia 13 marca 2020 roku, ogłoszone już w Dzienniku Ustaw:
  1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 roku w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 433, dalej jako: rozporządzenie 1), zmienione rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 marca 2020 roku (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 441, dalej jako: nowelizacja 1-1), rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 16 marca 2020 roku (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 461, dalaj jako: nowelizacja 1-2), rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 18 marca 2020 roku (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 478, dalaj jako: nowelizacja 1-3);
  2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 marca 2020 roku w sprawie przywrócenia tymczasowo kontroli granicznej osób przekraczających granicę państwową stanowiącą granicę wewnętrzną(Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 434, dalej jako rozporządzenie 2), zmienione rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 marca 2020 roku (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 439, dalej jako: nowelizacja 2-1), rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 marca 2020 roku (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 468, dalaj jako nowelizacja 2-2);
  3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 marca 2020 roku w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 435, dalej jako rozporządzenie 3), zmienione rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 marca 2020 roku (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 469, dalej jako nowelizacja 3-1);
  4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 marca 2020 roku w sprawie zakazów w ruchu lotniczym (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 436, dalej jako rozporządzenie 4), zmienione rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 marca 2020 roku (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 440, dalej jako: nowelizacja 4-1).

Rozporządzenie 1

Rozporządzenie 1 wprowadza na terenie Rzeczypospolitej Polskiej od dnia 14 marca 2020 roku (czyli od godziny 00:00 tego dnia) stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. (§1). Rozporządzenie wprowadza opisane poniżej ograniczenia i zakazy obowiązujące w okresie od dnia 15 marca 2020 roku do odwołania.
ograniczenia przemieszczania się:
  1. Transport kolejowy - wstrzymano możliwość przekraczania granicy Polski (§2 ust. 1);
  2. Powrót do Polski innym transportem niż kolejowy - wprowadzono obowiązek poinformowania funkcjonariusza Straży Granicznej o adresie miejsca zamieszkania lub pobytu, w którym powracająca osoba będzie odbywać obowiązkową kwarantannę oraz o swoim numerze telefonu (§2 ust. 2 pkt 1). Dane te są następnie przekazywane Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Wprowadzono również obowiązek odbycia 14 dniowej kwarantanny(§2 ust. 2 pkt 2). Obowiązek odbycia kwarantanny nie ma zastosowania w przypadku przekraczania granicy Rzeczypospolitej Polskiej w ramach wykonywania czynności zawodowych w państwie sąsiadującym przez osobę wykonującą czynności zawodowe w tym państwie, w tym będącą kierowcą obsługującym pojazd samochodowy w transporcie drogowym lub (dodane nowelizacją 1-1) przez załogę statku w rozumieniu przepisów o bezpieczeństwie morskim lub załogę statku powietrznego w rozumieniu przepisów Prawa lotniczego. W tym przypadku redakcja rozporządzenia 1 była wadliwa, albowiem w przypadku omawianego zwolnienia z obowiązku, nie było jednocześnie zwolnienia z wykonania obowiązku poinformowania funkcjonariusza Straży Granicznej o adresie miejsca zamieszkania lub pobytu, w którym powracająca osoba będzie odbywać obowiązkową kwarantannę oraz o swoim numerze telefonu. Tym samym z jednej strony powracająca osoba była zwolniona z obowiązku odbycia kwarantanny, a z drugiej strony zobowiązana była do wskazania adresu zamieszkania lub pobytu, w którym odbędzie obowiązkową kwarantannę. Błąd ten został usunięty nowelizacją 1-3, który zniósł również obowiązek pozostawienia danych kontaktowych. Obowiązek odbycia kwarantanny i przekazania danych kontaktowych nie dotyczy przekraczania granicy Rzeczypospolitej Polskiej przez żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej lub żołnierzy wojsk sojuszniczych wykonujących zadania służbowe. Nowelizacja 1-1 wprowadziła zasadę, że państwowy inspektor sanitarny właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu, w którym ma być odbywana obowiązkowa kwarantanna lub inny upoważniony przez Głównego Inspektora Sanitarnego państwowy inspektor sanitarny, w uzasadnionych przypadkach może zadecydować o skróceniu lub zwolnieniu z obowiązku odbycia tej kwarantanny. 
ograniczenia dotyczące obrotu lub używania określonych przedmiotów:
  1. Respiratory i kardiomonitory - wprowadzono zakaz wywozu lub zbywania poza terytorium Polski (§3). Wprowadzono również obowiązek, polegający na tym, że podmioty inne niż podmioty wykonujące działalność leczniczą są obowiązane, w terminie do dnia 17 marca 2020 roku, przekazać właściwemu wojewodzie informację o rodzaju i liczbie posiadanych respiratorów i kardiomonitorów.
  2. Inne przedmioty - wprowadzono obowiązek poinformowania właściwego wojewody na co najmniej 24 godziny przed zamiarem wywozu lub zbycia poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej następujących przedmiotów: gogli ochronnych, kombinezonów typu TYVEK, masek typu FFP2/FFP3, maseczek chirurgicznych, ochraniaczy na buty (obuwie), rękawiczek lateksowych, rękawiczek nitrylowych, środków do dezynfekcji rąk, powierzchni i pomieszczeń. Wojewoda przekazuje te informacje ministrowi właściwemu do spraw zdrowia (§4).
ograniczenia dotyczące prowadzenia działalności:
  1. Zakaz prowadzenia działalności - wprowadzono zakaz prowadzenia następującej działalności (§5 ust. 1 pkt 1 i 2, §5 ust. 2, §5 ust. 3, §6, §9):
    • polegającej na przygotowywaniu i podawaniu posiłków i napojów gościom siedzącym przy stołach lub gościom dokonującym własnego wyboru potraw z wystawionego menu, spożywanych na miejscu (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 56.10.A), z wyłączeniem realizacji usług polegających na przygotowywaniu i podawaniu żywności na wynos lub jej przygotowywaniu i dostarczaniu oraz działalności restauracyjnej lub barowej prowadzonej w środkach transportu, wykonywanej przez oddzielne jednostki,
    • związanej z organizacją, promocją lub zarządzaniem imprezami, takimi jak targi, wystawy, kongresy, konferencje, spotkania, włączając działalności polegające na zarządzaniu i dostarczaniu pracowników do obsługi terenów i obiektów, w których te imprezy mają miejsce(ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 82.30.Z),
    • twórczej związanej z wszelkimi zbiorowymi formami kultury i rozrywki(ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 90.0),
    • związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym klubów tanecznych i klubów nocnych oraz basenów, siłowni, klubów fitness,
    • związanej z projekcją filmów lub nagrań wideo w kinach, na otwartym powietrzu lub w pozostałych miejscach oraz działalności klubów filmowych (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 59.14.Z),
    • związanej z konsumpcją i podawaniem napojów (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 56.30),
    • związanej z prowadzeniem obiektów noclegowych turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 55.20),
    • związanej z prowadzeniem kasyn, z wyłączeniem kasyn internetowych; działalności bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałej działalności związanej z kulturą (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 91.0),
    • w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 prowadzenia działalności gastronomicznej i rozrywkowej oraz handlu detalicznego, w którym przeważająca działalność polega na handlu: wyrobami tekstylnymi, wyrobami odzieżowymi, obuwiem i wyrobami skórzanymi, meblami i sprzętem oświetleniowym, sprzętem radiowo-telewizyjnym lub sprzętem gospodarstwa domowego, artykułami piśmiennymi i księgarskimi,
    • organizowania zgromadzeń - w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 24 lipca 2015 roku – Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. z 2019 r. poz. 631), z wyjątkiem przypadku gdy liczba uczestników zgromadzenia wynosi nie więcej niż 50 osób, wliczając w to organizatora i osoby działające w jego imieniu,
    • prowadzenia usług rehabilitacyjnych w ramach prewencji rentowej, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dziennik Ustaw z 2020 r. pozycja 266 i 321) - całkowity zakaz wykonywania usług rehabilitacyjnych realizowanych w ramach zamówień udzielanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, z wyjątkiem sytuacji gdy turnus rehabilitacyjny rozpoczął się przed dniem 14 marca 2020 roku,
    • działalności samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, dla których podmiotem tworzącym jest Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - nie udzielanie pacjentom świadczeń opieki zdrowotnej, z wyjątkiem sytuacji gdy udzielanie pacjentowi świadczeń zdrowotnych w zakresie rehabilitacji leczniczej rozpoczęło się przed dniem 14 marca 2020 roku.
  2. Ograniczenie prowadzenia działalności - wprowadzono następujące ograniczenia prowadzenia działalności (§5 ust. 1 pkt 3 i 4, §6 ust. 2, §8, §10 ust. 2):
    • działalności w zakresie lecznictwa uzdrowiskowego, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1056, z 2019 r. poz. 1815 oraz z 2020 r. poz. 284) - nieudzielanie pacjentom świadczeń opieki zdrowotnej, z wyjątkiem przypadku, gdy udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej danemu pacjentowi rozpoczęło się przed dniem 14 marca 2020 roku,
    • sprawowania kultu religijnego w miejscach publicznych, w tym w budynkach i innych obiektach kultu religijnego - konieczność zapewnienia, aby w trakcie sprawowania kultu religijnego na danym terenie lub w danym obiekcie nie znajdowało się łącznie, zarówno wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń, nie więcej niż 50 osób, wliczając w to uczestników i osoby sprawujące kult religijny. Pominąć należy w tym miejscu błąd redakcyjny, usprawiedliwiony koniecznością szybkiego działania, polegający na konstrukcji: "nie znajdowało się łącznie...nie więcej niż 50 osób". Jedno "nie" jest tutaj niepotrzebne, ale sens regulacji jest jasny, choć akurat w mojej opinii w omawianym zakresie powinien obowiązywać całkowity zakaz podobnie jak w przypadku zgromadzeń,
    • urzędy administracji publicznej lub jednostki organizacyjne wykonujące zadania o charakterze publicznym - kierownik urzędu administracji publicznej lub kierujący jednostką organizacyjną wykonującą zadania o charakterze publicznym może zadecydować o ograniczeniu polegającym na wykonywaniu wyłącznie zadań niezbędnych do zapewnienia pomocy obywatelom oraz określonych zadań w sposób wyłączający bezpośrednią obsługę interesantów.
inne
Rozporządzenie 1 (§7) wprowadziło ułatwienia w zakresie realizowania świadczeń opieki zdrowotnej za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności - polegające na możliwości poświadczenia tożsamości za pomocą tych systemów oraz na możliwości poźniejszego dostarczenia skierowania potrzebnego do świadczenia tych świadczeń - w terminie 21 dni od dnia zakończenia okresu na jaki przewidziano zastosowanie Rozporządzenia, jednakże nie później niż w dniu udzielenia świadczenia opieki zdrowotnej wykonywanego na podstawie tego skierowania (zamiast 14 dni roboczych od dnia wpisania na listę oczekujących na udzielenie świadczenia).
Rozporządzenie 1 po nowelizacji 1-2 wprowadziło również możliwość udzielania zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne i zleceń naprawy, o których mowa w art. 38 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dziennik Ustaw z 2020 roku pozycja 357) za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.
Stan zagrożenie epidemicznego został odwołany rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 roku w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 490), albowiem tego dnia wprowadzony został w Rzeczypospolitej Polskiej stan epidemii - rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 roku w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 491).

Rozporządzenie 2

Rozporządzenie 2 przywraca tymczasowo, w okresie od dnia 15 marca 2020 roku do dnia 24 marca 2020 rokukontrolę graniczną osób przekraczających granicę państwową stanowiącą granicę wewnętrzną w rozumieniu art. 2 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) (Dz. Urz. UE L 77 z 23.03.2016, s. 1, z późniejszymi zmianami). Kontrolę przywraca się na następujących granicach: z Republiką Czeską, z Republiką Federalną Niemiec, z Republiką Litewską, z Republiką Słowackąw portach morskich stanowiących granicę wewnętrzną w rozumieniu kodeksu granicznego Schengen, w portach lotniczych stanowiących granicę wewnętrzną w rozumieniu kodeksu granicznego Schengen. Nowelizacją 2-2 dodano możliwość wyrażenia przez Komendanta Głównego Straży Granicznej, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, zgody na przekraczenie granicy państwowej przez osoby i środki transportu w innych miejscach niż określone w załączniku do rozporządzenia.

Rozporządzenie 3

Rozporządzenie 3 dotyczy ruchu granicznego i obowiązuje od dnia 15 marca 2020 roku od godziny 00:00 do odwołania
ograniczenia w ruchu granicznym:
  1. Zawieszony został ruch graniczny na przejściach granicznych z Federacją Rosyjską, Republiką Białoruś oraz Ukrainą wymienionych w załączniku numer 1 (§1), jak poniżej.
     
     
  2. Ograniczony został ruch graniczny na przejściach granicznych z Federacją Rosyjską, Republiką Białoruś oraz Ukrainą wymienionych w załączniku numer 2 (§1), jak poniżej.
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
  3. Ograniczony został ruch graniczny na przejściach granicznych z Republiką Federalną Niemiec, Republiką Czeską, Republiką Litewską, Republiką Słowacką oraz w lotniczych i morskich przejściach granicznych.
Ograniczenia, o których mowa w punktach 2. i 3. powyżej nie dotyczą ruchu towarowego (z wyjątkiem przejścia drogowego Terespol-Brześć), a ruch osobowy dozwolony został tylko w kierunki wjazdowym i tylko dla następujących kategorii osób:
    • obywatele Rzeczypospolitej Polskiej,
    • cudzoziemcy, którzy są małżonkami albo dziećmi obywateli Rzeczypospolitej Polskiej albo pozostają pod stałą opieką obywateli Rzeczypospolitej Polskiej,
    • cudzoziemcy posiadający Kartę Polaka,
    • szefowie misji dyplomatycznych oraz członkowie personelu dyplomatyczno-konsularnego misji, czyli osoby posiadające stopień dyplomatyczny oraz członkowie ich rodzin,
    • cudzoziemcy posiadający prawo stałego lub czasowego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
    • cudzoziemcy posiadający prawo do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czyli cudzoziemcy uprawnieni do wykonywania pracy na takich samych zasadach co obywatele polscy, posiadający zezwolenie na pracę, zaświadczenie o wpisie do ewidencji w sprawie pracy sezonowej, oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy wykonuje pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przedstawią dokumenty, z których wynika, że podjęcie pracy rozpozcznie się niezwłocznie po przekroczeniu granicy,
    • w szczególnie uzasadnionych przypadkach, nieuwzględnionych powyżej, komendant placówki Straży Granicznej, po uzyskaniu zgody Komendanta Głównego Straży Granicznej, może zezwolić cudzoziemcowi na wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w trybie określonym w ustawie z dnia 12 grudnia 2013 roku o cudzoziemcach (Dziennik ustaw z 2020 roku, pozycja 35),
    • cudzoziemcy, którzy prowadzą środek transportu służący do przewozu osób lub towarów, a ich przejazd następuje w ramach czynności zawodowych polegających na transporcie towarów lub przewozie osób.

Rozporządzenie 4

Rozporządzenie 4 zakazuje wykonywania lądowania w portach lotniczych Rzeczypospolitej Polskiej międzynarodowych lotów przewożących pasażerów w okresie obowiązywania rozporządzenia z wyjątkiem lotów (uwzględniając nowelizację 4-1):
    • którymi przewożone są osoby, o których mowa w § 3 ust. 2 rozporządzenia 2, powracające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej statkami powietrznymi wyczarterowanymi na zlecenie organizatorów turystyki lub podmiotu działającego na ich zlecenie przed dniem 15 marca 2020 roku lub na zlecenie Prezesa Rady Ministrów, dotyczy to zatem następujacych osób:
 
  • obywatele Rzeczypospolitej Polskiej,
  • cudzoziemcy, którzy są małżonkami albo dziećmi obywateli Rzeczypospolitej Polskiej albo pozostają pod stałą opieką obywateli Rzeczypospolitej Polskiej,
  • cudzoziemcy posiadający Kartę Polaka,
  • szefowie misji dyplomatycznych oraz członkowie personelu dyplomatyczno-konsularnego misji, czyli osoby posiadające stopień dyplomatyczny oraz członkowie ich rodzin,
  • cudzoziemcy posiadający prawo stałego lub czasowego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
  • cudzoziemcy posiadający prawo do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tj. cudzoziemcy uprawnieni do wykonywania pracy na takich samych zasadach co obywatele polscy, posiadający zezwolenie na pracę, zezwolenie na pracę sezonową, oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
  • w szczególnie uzasadnionych przypadkach, nieuwzględnionych powyżej, komendant placówki Straży Granicznej, po uzyskaniu zgody Komendanta Głównego Straży Granicznej, może zezwolić cudzoziemcowi na wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w trybie określonym w ustawie z dnia 12 grudnia 2013 roku o cudzoziemcach (Dziennik ustaw z 2020 roku, pozycja 35),
  • cudzoziemcy, którzy prowadzą środek transportu służący do przewozu towarów.
 
    • o których mowa w art. 76 ust. 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 roku – Prawo lotnicze (chodzi o loty wykonywane w celu zapobiegania skutkom klęsk żywiołowych lub ich usunięcia oraz ratowania życia lub zdrowia ludzkiego, loty związane z ochroną granic, zapewnienia bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego, lotów wykonywanych w celu przewozu, w oficjalnej misji, panującego monarchy i jego najbliższej rodziny, głowy państwa, przewodniczącego parlamentu lub jego izby, szefa rządu lub osoby zajmującej stanowisko równorzędne).
    • czarterowych realizowanych przez obcych przewoźników lotniczych, które będą wykonywane na zlecenie państw obcych, w celu powrotu ich obywateli.

 

 
 
 
 

Koronawirus a wyjazd wakacyjny

Koronawirus a wyjazd wakacyjny

Dzisiejszy post dotyczy zorganizowanych wyjazdów wakacyjnych - w okresie epidemii (w zasadzie już pandemii - ogłoszonej dzisiaj) wirusa SARS-CoV-2wywołującego chorobę COVID-19, a konkretnie jednego aspektu związanego z takimi wyjazdami - rezygnacji nich. Chodzi o to, czy możemy odwołać taki wyjazd z tego powodu, że w danym kraju występuje COVID-19
Chodzi przy tym o wyjazdy wakacyjne organizowane przez podmioty świadczące usługi turystyczne, czyli po prostu przez tak zwane biura podróży. Do takich wyjazdów zastosowanie znajduje ustawa z dnia 24 listopada 2017 roku o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dziennik Ustaw z 2017 roku, pozycja 2361 ze zmianami, dalej jako ustawa), a same wyjazdy określane są w niej jako imprezy turystyczne.
W mojej ocenie odpowiedź na postawione wyżej pytanie jest twierdząca.
Otóż zgodnie z art. 47 ust. 4 ustawy:
Podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej przed rozpoczęciem imprezy turystycznej bez ponoszenia opłaty za odstąpienie w przypadku wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego. Podróżny może żądać wyłącznie zwrotu wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej, bez odszkodowania lub zadośćuczynienia w tym zakresie.
W takim przypadku, zgodnie z art. 47 ust. 6 ustawy organizator wyjazdu zobowiązany jest do zwrotu opłat i wpłat na wyjazd w terminie 14 dni od dnia rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej. Żadne dodatkowe odszkodowanie nie przysługuje w takim wypadku, aczkolwiek możliwe jest uzyskanie świadczenia ubezpieczeniowego - jeżeli zawarta została umowa ubezpieczenia, które obejmuje takie ryzyko.
W związku z powyższym, należy wskazać, że sytuacja epidemii (a tym bardziej pandemii) COVID-19 i występowania COVID-19 w kraju, w którym miał być zorganizowany pobyt, jest bez cienia wątpliwości nieuniknioną i nadzwyczajną okolicznością występującą w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie
Jednakże z tego co mi wiadomo zdarza się, że biura podróży kwestionują skuteczność odstąpienia, wskazując iż konieczne jest aby nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności, miały znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego, a to w ocenie biur podróży oznacza, iż COVID-19 musi występować w miejscowości (nie tylko w kraju), w której miał odbyć się wypoczynek.
Taka interpretacja (pomijając aspekt moralny) jest zupełnie chybiona, przecież w zdecydowanej większości przypadków wyjazd ma się wiązać z relaksem i wypoczynkiem. Sytuacja w której występuje epidemia (a tym bardziej pandemia), a COVID-19 został potwierdzony w kraju, w którym miała się odbyć impreza turystyczna, całkowicie przekreśla szanse na jakikolwiek relaks i wypoczynek. Pominąwszy kwestię ciągłego strachu i napięcia związanych z możliwością zarażenia się, podróż i pobyt w takiej sytuacji mogą wiązać się z obowiązkiem poddania się izolacji, kwarantanny lub innym działaniom i środkom sanitarno-epidemiologicznym. Zresztą, jeżeli COVID-19 został potwierdzony w kraju, w którym miał odbyć się wypoczynek, to nie ma żadnej pewności, że nie występuje w konkretnej miejscowości, w której miał odbyć się ten wypoczynek. Żaden kraj, nawet Korea Południowa, nie przeprowadza bowiem testów dla wszystkich osób przebywających na jego terenie. 
Nie mam zatem żadnych wątpliwości - wystąpienie epidemii (a tym bardziej pandemii) i COVID-19 w kraju, w którym miała się odbyć impreza turystyczna, ma znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej i nie powinno być w tej kwestii żadnych dyskusji. Jest jednak jeden wyjątek - jeżeli ktoś poszukuje wrażeń i świadomie chce doświadczyć sytuacji związanej z zagrożeniem epidemiologicznym (a znam takie przypadki), to wówczas omawianego wpływu brak i brak również podstaw do odstąpienia od umowy na organizację imprezy turystycznej.
Należy tutaj wspomnieć również, i zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 374, dalej jako: specustawa):
  1. W przypadku, gdy podróżny odstąpi od umowy w trybie określonym w art. 47 ust. 4 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 548) lub organizator turystyki rozwiąże umowę o udział w imprezie turystycznej w trybie określonym w art. 47 ust. 5 pkt 2 tej ustawy, które to odstąpienie od umowy lub rozwiązanie umowy pozostaje w bezpośrednim związku z wybuchem epidemii wirusa SARS-CoV-2, przedsiębiorcy turystycznemu przysługuje zwrot wpłat przekazanych na Turystyczny Fundusz Gwarancyjny, o którym mowa w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2214).
  2. Przedsiębiorca turystyczny w przypadku, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, o zwrot wpłaty, nie później niż w terminie 60 dni od dnia odstąpienia od umowy lub rozwiązania umowy, o których mowa w ust. 1.
  3. We wniosku do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego o zwrot wpłat należy wykazać kwotę mającą podlegać zwrotowi. Do wniosku dołącza się dokumenty potwierdzające odstąpienie od umowy lub jej rozwiązanie, o których mowa w ust. 1, wraz z oświadczeniem organizatora turystyki dotyczącym daty, w których to oświadczenie lub rozwiązanie stało się skuteczne oraz korektę złożonej deklaracji wraz z wykazem umów, z których wynikają składki podlegające zwrotowi w przypadku, o którym mowa w ust. 1.
Powyższa regulacja potwierdza zatem, że wystąpienie epidemii wirusa SARS-CoV-2 może być skuteczną podstawą odstąpienia od umowy na organizację imprezy turystycznej. Regulacja ta przyznaje również przedsiębiorcom turystycznym uprawnienia do zwrotu wpłat na Turystyczny Fundusz Gwarancyjny.

Koronawirus a kwarantanna

Koronawirus a kwarantanna

Dzisiejszy post dotyczy kwarantanny - tej związanej z wirusem SARS-CoV-2wywołującym chorobę COVID-19, jak i każdej innej. Chodzi o to, aby usunąć wątpliwości pojawiające się w tym temacie. Kwarantanna jest bowiem bardzo istotnym środkiem ograniczania epidemii, który - jak wynika z doniesień medialnych - bywa lekceważony.
Zgodnie z art. 2 pkt 12) ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dziennik Ustaw numer 234, pozycja 1570 z 2008 roku - dalej jako ustawa, ze zmianami wprowadzonymi między innymi tak zwaną specustawą dotyczącą wirusa SARS-CoV-2 - ustawa z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązania związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 374) kwarantanna to:
odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych
Zgodnie z art. 34 ust. 2 ustawy:
Osoby zdrowe, które pozostawały w styczności z osobami chorymi na choroby zakaźne podlegają obowiązkowej kwarantannie lub nadzorowi epidemiologicznemu
Kwarantanna jest zatem środkiem stosowanym wobec osób zdrowych, ale w szczególnej sytuacji, a mianowicie w sytuacji w której osoby takie były narażone na zakażenie. Chodzi zatem o sytuacje, w których zachodzi istotne ryzyko, że osoby takie mogą same być chore i mogą zarażać innych
Kwarantanna polega na odosobnieniu. Oznacza to, że osoba poddana kwarantannie nie może w okresie jej trwania opuścić miejsca kwarantanny, choćby na chwilę.
Zgodnie z art. 5 pkt 1 lit f) ustawy osoby przebywające na terenie Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane poddać się kwarantannie. Obowiązek poddania się kwarantannie nakładany jest przez organy inspekcji sanitarnej i może trwać 21 dni(art. 34 ust. 2 ustawy). Jednakże obowiązek taki może być wielokrotnie powtarzany w razie potrzeby (art. 34 ust. 3 ustawy). 
Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy wobec osoby, która nie poddaje się kwarantannie, u której podejrzewa się lub rozpoznano chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną, stanowiącą bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia innych osób, może być zastosowany środek przymusu bezpośredniego polegający na przytrzymywaniu, unieruchomieniu lub przymusowym podaniu leków.
Teraz kwestia bardzo istotna, co z osobami, które złamią obowiązek poddania się kwarantannie i opuszczą miejsce kwarantanny
Otóż konsekwencje mogą być bardzo poważne. Zgodnie z art. 165§1 pkt 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny (Dziennik Ustaw numer 88, pozycja 553, z 1997 roku, ze zmianami, dalej jako k.k.) takie zachowanie może zostać uznane (w zależności od okoliczności) za sprowadzenie niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia wielu osób w postaci zagrożenia epidemiologicznego lub szerzenia się choroby zakaźnej. Taki czyn zagrożony jest karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat, a jeżeli jego skutkiem jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób (typ kwalifikowany) - od 2 do 12 lat (art. 165§1 i 3 k.k.). Co przy tym istotne, omawiany czyn można popełnić również nieumyślnie, co jest wyjątkiem w przypadku odpowiedzialności karnej, wówczas zagrożenie takiego czynu wynosi do 3 lat pozbawienia wolności, a jeżeli jego skutkiem jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób (typ kwalifikowany) - od 6 miesięcy do 2 lat pozbawienia wolności (art. 165§2 i 4 k.k.).
Warto o tym pamiętać, zwłaszcza że mamy tutaj do czynienia z odpowiedzialnością również za działanie nieumyślne, czyli działanie w sytuacji, w której dana osoba sądzi, że nie sprowadzi niebezpieczeństwa, choć ma świadomość, że takie niebezpieczeństwo może wystąpić (lekkomyślność), a nawet w sytuacji, w której dana osoba nie ma wręcz świadomości, że omawiane niebezpieczeństwo może wystąpić, choć powinna taką świadomość mieć (niedbalstwo) na przykład mając na uwadze określony poziom wykształcenia takiej osoby lub ogólnie jej orientację w sprawach życiowych.
Pamiętajmy, sytuacja z COVID-19 jest poważna i to od nas samych zależy i będzie zależeć w najbliższym czasie bardzo wiele.

Koronawirus a RODO

Koronawirus a RODO

Niniejszy post zainspirowany jest aktualną sytuacją. Niestety atakuje nas wirus nazwany SARS-CoV-2 wywołujący chorobę COVID-19. Sytuacja jest bardzo poważna - zdecydowanie nie mamy tutaj do czynienia z grypą lub czymś co jest do niej podobne, lecz z wirusem mogącym wywołać zapalenie płuc, bardziej zaraźliwym niż grypa (według aktualnych danych), o śmiertelności około 10-50 razy większej niż grypa, wymagającym hospitalizacji przez znaczny procent zarażonych osób. 
W mediach mamy liczne konferencja prasowe i informacje, w których wypowiadający się dwoją się i troją, żeby podać jak najmniej danych dotyczących pacjentów. Dotyczy to chociażby ich wieku. Pojawiają się zatem określenie o sile wiekuosobach starszych i temu podobne. Czekać tylko na określenia: jesień życiaprzednówek czy inne tego rodzaju twory
Tymczasem informacje dotyczące wieku pacjentów, a także ich aktualnego stanu zdrowia, jak również miejscowości zamieszkania, czy miejsca pracy, środków komunikacji, którymi podróżowali są bardzo ważne, bo na tej podstawie możemy ocenić niebezpieczeństwo dla naszego zdrowia i życia, a w konsekwencji możemy podjąć decyzję o tym w jaki sposób mamy się zachować - choćby czy już zgłosić się do lekarza, czy zastosować dobrowolną kwarantannę domową, czy i jakie środki ochrony i środki bezpieczeństwa zastosować. 
Co zatem na ten temat mówi Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 roku w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L numer 119, strona 1, dalej jako: RODO)?
Otóż zgodnie z art. 4 pkt 1 RODO dane osobowe, to dane o osobie zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania. Jeżeli zatem podawane byłyby same informacje o mieście zamieszkania pacjenta, szpitalu, w którym przebywa, jego stanie zdrowia i wieku, to jeszcze nie mielibyśmy do czynienia z danymi osobowymi, albowiem na podstawie tych danych niemożliwe byłoby zidentyfikowanie pacjenta, choćby z uwagi na tajemnicę lekarską. 
Jeżeli do zestawu informacji dołączylibyśmy dalsze dane, na przykład o miejscu pracy pacjenta lub środkach komunikacji, którymi pacjent się poruszał, to już możemy mieć do czynienia z sytuacją, w której możliwa staje się identyfikacja pacjenta, a więc z danymi osobowymi. Jednakże i w takiej sytuacji RODO pozwala na ich ujawnienie. Zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. e) RODO przetwarzanie danych osobowych jest dozwolone, jeżeli:
przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi
Co więcej, również art. 9 RODO dotyczącym tak zwanych danych wrażliwych, w tym o stanie zdrowia, pozwala na ujawnianie takich danych. Zgodnie z art 9 ust. 2 lit g) RODO przetwarzanie takich danych jest dozwolone, jeżeli:
przetwarzanie jest niezbędne ze względów związanych z interesem publicznym w dziedzinie zdrowia publicznego, takich jak ochrona przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami zdrowotnymi lub zapewnienie wysokich standardów jakości i bezpieczeństwa opieki zdrowotnej oraz produktów leczniczych lub wyrobów medycznych, na podstawie prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego, które przewidują odpowiednie, konkretne środki ochrony praw i wolności osób, których dane dotyczą, w szczególności tajemnicę zawodową
W naszym porządku prawnym, mamy art. 21a ust. 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 roku o zarządzaniu kryzysowym (Dziennik Ustaw numer 89, pozycja 590 ze zmianami), z którego wynika, że poszczególni ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz wojewodowie niezwłocznie informują Dyrektora Rządowego Centrum Bezpieczeństwa o zagrożeniu, które może skutkować wystąpieniem na wskazanym obszarze sytuacji kryzysowej, oraz o konieczności powiadomienia ludności o zagrożeniu. Jeżeli zatem powyższe podmioty uznają, że podanie danych osobowych może być niezbędne do rzetelnego powiadomienia ludności o zagrożeniu, to podanie takich danych byłoby również dopuszczalne, na podstawie przywołanych wyżej przepisów.
Jednakże, tak jak wskazałem wyżej, jeżeli na podstawie ujawnionych danych nie można zidentyfikować osoby, której te dane dotyczą, to nie będziemy mieli w ogóle do czynienia z danymi osobowymi, ich przetwarzaniem ora ochroną. Dlatego podawanie wieku pacjenta będzie praktycznie zawsze dopuszczalne.
 

KPC zmiany - wzajemne doręczenia profesjonalnych pełnomocników

 

Wzajemne bezpośrednie doręczenia profesjonalnych pełnomocników

W dzisiejszej odsłonie omawiania zmian w KPC zajmę się zmianą regulacji dotyczącej wzajemnego bezpośredniego doręczania sobie pism procesowych przez profesjonalnych pełnomocników, czyli artykułem 132 KPC.
Rzecz jasna sam obowiązek wzajemnego bezpośredniego doręczania pozostał i taka sama jest lista wyłączeń od tego obowiązku z art. 132§1(1)KPC.
Zacznę jednak od tego, że art. 14 nowelizacji KPC uporządkował sytuację dotyczącą tego co należy zawrzeć lub załączyć w piśmie procesowym, aby nie zostało ono zwrócone. Otóż obecnie, bez względu na to kiedy został złożony pozew, wystarczające jest zawarcie w piśmie procesowym oświadczenia o doręczeniu odpisu pisma drugiej stronie albo o jego nadaniu przesyłką poleconą. Nie ma już natomiast konieczności załączania potwierdzenia nadania przesyłki poleconej. Wreszcie mamy zatem ujednolicenie, zwalniające nas i naszych pracowników z konieczności dokonywania skomplikowanych operacji na poczcie, zupełnie niezrozumiałych dla dla pozostałych osób chcących nadać przesyłkę. 
Obowiązek wzajemnego bezpośredniego doręczania pism procesowych nie będzie dotyczył pism procesowych (art. 132§1(2) KPC):
wnoszonych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, podlegających doręczeniu adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu lub Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, którzy dokonali wyboru wnoszenia pism za pośrednictwem systemu teleinformatycznego i nie zrezygnowali z doręczenia elektronicznego.
Jeżeli zatem kiedyś, w dalekiej przyszłości, zacznie funkcjonować ów tajemniczy system teleinformatyczny przywoływany w KPC od lat, to jak należy sądzić, będzie istniała możliwość dostępu do treści pism procesowych i załączników z poziomu tego systemu, a o samym wniesieniu pisma będziemy otrzymywali powiadomienie. Obowiązek wzajemnego bezpośredniego doręczania pisma procesowych nie będzie miał zatem w takiej sytuacji racji bytu. Problem polega na tym, że absolutnie brak jakichkolwiek widoków na to, aby w najbliższej lub nawet nieco dalszej przyszłości zaczął działać system teleinformatyczny z takimi funkcjonalnościami, zdolny do udźwignięcia skanów całych akt, wraz z możliwością dokonywania operacji na tych skanach.
Największe praktyczne znaczenie będzie mieć art. 132§1(3) KPC, zgodnie z którym:
Pisma procesowe z załącznikami, z wyłączeniem pism wymienionych w §1(1), adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy oraz Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej doręczają sobie nawzajem bezpośrednio wyłącznie w postaci elektronicznej, jeżeli złożą sądowi zgodne oświadczenia odpowiedniej treści i podadzą do wiadomości sądu używane do tego dane kontaktowe, w szczególności adres poczty elektronicznej lub numer faksu. Oświadczenia nie podlegają odwołaniu, a zastrzeżenia warunku lub terminu uważa się za nieistniejące. Na zgodny wniosek stron lub w innych uzasadnionych przypadkach sąd zarządza odstąpienie od takiego sposobu doręczania.
Pojawia się zatem możliwość realizacji obowiązku wzajemnego bezpośredniego doręczania pism przez profesjonalnych pełnomocników, w formie elektronicznej. Powyższą możliwość należy przyjąć z zadowoleniem, a wręcz pewną ulgą. Chciałoby się wręcz powiedzieć no wreszcie. To bardzo dobrze, że w XXI wieku polski ustawodawca zaczyna wreszcie proces oddemonizowywania poczty e-mail i innych form komunikacji na odległość. Nie można jednak nie zauważyć, że w Estoni, znanej z bardzo postępowego podeście do wykorzystywania możliwości cyfrowych(w której sądy przykładowo od dawna komunikują się z pełnomocnikami przez komunikatory elektroniczne), omawiana zmiana wywołałaby zapewne uśmiech politowania.
O korzyściach elektronicznej wymiany korespondencji nie trzeba już chyba obecnie nikogo przekonywać. Jest ona nie tylko szybsza i tańsza, ale także ekologiczna (brak papieru, chyba że wybierzemy faks). Taka wymiana korespondencji sprzyja również utrzymaniu porządku. Pisma przeciwników mogą być bowiem zawsze dostępne z poziomu aplikacji pocztowej lub online. Ba, można nawet założyć podkatalog w skrzynce odbiorczej dla każdej sprawy, w której stosujemy taką wymianę pism, a wówczas zapanuje jeszcze większy porządek. To samo można osiągnąć stosując różne adresy pocztowe dla poszczególnych spraw (choćby na tej samej domenie) - to również bez problemu można zrobić.
Niestety omawiana regulacja nie jest doskonała i może wiązać się z ryzykami oraz pozostawiać pole do różnych interpretacji. Jednak po kolei - aby skorzystać z omawianej możliwości, trzeba złożyć sądowi zgodne oświadczenia w tym przedmiocie i podać dane kontaktowe: na przykład adres poczty elektronicznej lub numer faksu. Pamiętać należy jednak, że z takiego sposobu doręczania nie będzie można praktycznie zrezygnować.Jedynie na zgodny wniosek stron lub w innych uzasadnionych przypadkach sąd odstąpi bowiem od takiego sposobu doręczania pism. W związku z tym, jeżeli ocenimy, że sprawie mogą być obszerne pisma, a nawet nie tyle pisma, co obszerne załączniki (a zdarza się, że liczą dziesiątki tysięcy stron), konieczne będzie bardzo poważne przemyślenie tego czy na pewno chcemy zainicjować elektroniczną wymianę pism. Wymiana pism w takiej sprawie może być bowiem bardzo utrudniona, o ile nie niemożliwa. 
Na dzień dzisiejszy nie wiadomo bowiem, co będzie skutecznym doręczeniem pisma i załączników, a co nie. Wydaje się, że przesłanie pisma bez podpisu, w wersji edytowalnej nie będzie spełniało warunku doręczenia pisma. Podobnie doręczenie pisma bez podpisu, w wersji nieedytowalne, raczej nie będzie spełniało warunku doręczenia pisma.Tym samym należałoby w zasadzie doręczać wyłącznie skany podpisanych pism i załączników. Zwłaszcza, jeżeli weźmiemy pod uwagę, że art. 132§1(3) KPC wspomina o doręczaniu pism, a nie ich projektów, kopi, czy nawet odpisów. Innymi słowy, aby bezpiecznie korzystać z omawianego sposobu wymiany korespondencji, należałoby przyjąć zasadę, że to co jest wysyłane do sądu powinno być zeskanowane i przesłane drugiej stronie.
Powyższe jednak nie rozwiązuje problemu obszernych pism i obszernych załączników. W mojej ocenie, w przypadku obszernych pism i załączników, doręczeniem może być również przesłanie drugiej stronie linka umożliwiającego ściągnięcie skanu pisma i załączników z serwera. Obecnie jest bardzo wiele serwisów, które bezpłatnie umożliwiają wykonanie takiej operacji. Oczywiście dla zachowania należytej ochrony danych (w tym danych osobowych) należałoby ograniczyć czasową możliwość pobrania pisma i załączników oraz zabezpieczyć przesyłkę hasłem, które należałoby przesłać innym kanałem komunikacji - na przykład wiadomością SMS. Powyższe możliwości zapewniają oczywiście przywołane przeze mnie serwisy. W powyższy sposób, poprzez kilka kliknięć druga strona otrzymuje pełną możliwość zapoznania się z pismem i załącznikami. Jest to zatem sytuacja analogiczna do przesłania pisma i załączników poprzez wiadomość e-mail, tylko kliknięć i pracy z wysyłaniem i odebraniem przesyłki będzie de facto dużo mniej. Jeżeli bowiem obszerne pismo i kilkadziesiąt tysięcy stron załączników, chcielibyśmy przesłać pocztą e-mail, to oczywiście z uwagi na ograniczenie przepustowości takiej poczty, konieczne byłoby podzielenie przesyłki na kilkadziesiąt, a może kilkaset wiadomości e-mail. Wysłanie takiej poczty byłoby koszmarem wymagającym wielu godzin pracy. Podobnie zresztą jak jej otwieranie i kopiowanie załączników. Dlatego wydaje się, że przesyłanie linków do możliwości pobrania pisma i załączników z serwera byłoby dużo lepszym rozwiązaniem, zapewniającym nawet lepszą dostępność przesyłek, aniżeli proste przesłanie ich jako załączników do poczty e-mail. 
Jednakże obawiam się, że przynajmniej na początku, powyższe rozwiązanie mogłoby być mało zrozumiałe dla sądów i z tego powodu mogłoby być kwestionowane przez drugą stronę. Dlatego bezpieczniej byłoby podzielić pismo i załączniki, a następnie przesyłać je w wielu mailach. Powyższe oznacza z kolei, że przy obszernych pismach i załącznikach, omawiana możliwość doręczeń będzie praktycznie wyłączona
Dlatego, mając na uwadze praktyczny brak możliwości wycofania się z elektronicznej wymiany pism, już na początku sprawy trzeba będzie przewidywać jak dużo może być załączników i mieć to na uwadze decydując się na doręczenia elektroniczne lub nie.

KPC zmiany - treść pisma procesowego

 

Treść pisma procesowego

Nowelizacja KPC zmieniła między innymi treść art. 127 KPC dotyczącego pisma procesowego. 
W praktyce nowością jest, obowiązek wyszczególnienia, które fakty strona przyznaje, a którym zaprzecza. Przy okazji w całym KPC nastąpi zmiana nomenklatury - okolicznośći faktyczne zostaną zastąpione przez fakty. Jest to zmiana jak najbardziej pożądana, określenie okoliczności faktyczne było sztuczne i niezrozumiałe dla osób niebędących prawnikami. Teraz przedmiotem postępowania dowodowego będą po prostu fakty. 
Problem zacznie się jednak w przypadku, w którym sąd ustali fakty nieprawidłowo lub w którym każda strona przedstawi inaczej fakty. Okaże się bowiem, że czym innym są fakty (te obiektywnie istniejące w rzeczywistości) i fakty ustalone przez sąd oraz podnoszone przez stronę. Czyli fakty nie muszą być zawsze faktami. Sam ustawodawca wybrnął z tego w ten sposób, że w art. 368§1(1) KPC wskazał na to, że jednym z zarzutów dotyczących podstawy faktycznej wyroku może być zarzut ustalenia przez sąd faktów niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy. Należy zatem pamiętać, że czym innym są fakty (te istniejące obiektywnie w rzeczywistości), a czy innym fakty ustalone przez sąd, a jeszcze czym innym fakty, na które powołują się strony. To może dzielenie włosa na czworo, ale... takie są fakty. Tak, czy inaczej, dla profesjonalnych pełnomocników, omawiana zmiana, będzie wymagała zmiany przyzwyczajenia w myśleniu, choćby o wnioskach dowodowych, w których będziemy wskazywać fakty (art. 235(1) KPC, a nie okoliczności faktyczne.
Wracając jednak do obowiązku wymienienia faktów które strona przyznaje i którym zaprzecza, należy wskazać, że tak na prawdę istnieje jedynie obowiązek wymieniania faktów, którym strona zaprzecza. W dalszym ciągu obowiązywać będzie bowiem art. 230 KPC, zgodnie z którym:
Gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane.
Czyli w praktyce będzie tak, że bezwzględnie trzeba będzie wskazać istotne fakty, którym się zaprzecza. Nie trzeba jednak koniecznie wskazywać faktów które się przyznaje – ponieważ dalej obowiązuje art. 230 KPC.
Warto o tym pamiętać, bo może mieć to bardzo realny wpływ na konstruowanie pism procesowych oraz ich przejrzystość i czytelność. Dużo bardziej czytelne jest bowiem pismo wyszczególniające tylko fakty, którym się zaprzecza, niż pismo, które zawiera również całą listę faktów, które się przyznaje. 
Jednocześnie często stosowana formułka: zaprzeczam wszystkim okolicznościom faktycznym, których wyraźnie nie przyznam lub podobna – traci sens, albowiem konieczne będzie wskazanie wprost faktów, którym się zaprzecza. Jednak powyższa formułka, tak na prawdę już dawno nie miała większego znaczenia, co wynikało z orzecznictwa.
Wspomnieć należy również, że oczywiście pozostaje możliwość wskazania w piśmie procesowym podstaw prawnych żądań i wniosków. Przy czym stronę zastępowaną przez profesjonalnego pełnomocnika sąd będzie mógł zobowiązać do wskazania takich podstaw prawnych (art. 205(3)§4. Wskazanie omawianych podstaw prawnych może mieć wpływ na przebieg postępowania, albowiem zgodnie z nową regulacją art. 156(2) KPC:
Jeżeli w toku posiedzenia okaże się, że o żądaniu lub wniosku strony można rozstrzygnąć na innej podstawie prawnej, niż przez nią wskazana, uprzedza się o tym strony obecne na posiedzeniu.
Powyższa, kontrowersyjna, regulacja będzie jednak przedmiotem innego wpisu.
 

KPC zmiany - odsetki od kosztów procesu

 

Uwagi wstępne

Kodeks postępowania cywilnego (dalej w cyklu wpisów na blogu zwany: KPC) to jeden z najważniejszych aktów prawnych obowiązujących w Polsce. To właśnie ta ustawa reguluje zasady na jakich możliwe jest dochodzenie roszczeń o charakterze cywilnym przed sądami powszechnymi. Trzeba sobie w tym miejscu jasno powiedzieć - nieznajomość tych zasad i ich nieprzestrzeganie może prowadzić i wielokrotnie prowadzi do przegrania sprawy przed sądem, niezależnie od tego, że obiektywnie można mieć w danym sporze rację. Innymi słowy, fakt że mamy rację to w postępowaniu sądowym tylko niezły wstęp. Potem zaczyna się ciężka praca, trzeba bowiem umieć jeszcze wykazać przed sądem, że mamy rację i przekonać do niej, stosując się do reguł prowadzenia postępowania. Jeżeli jeszcze weźmiemy pod uwagę, że sądy wcale nierzadko popełniają błędy w stosowaniu tych reguł i konieczne jest wnoszenie środków zaskarżenia, aby przekonać do swojego stanowiska, a same reguły są często skomplikowane lub wręcz niezrozumiałe, uzyskamy uproszczony obraz tego, jak trudne jest prowadzenie sporów sądowych w Polsce. 
W dniu 4 lipca 2019 roku uchwalona została ustawa o zmianie ustawy - kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dziennik Ustaw pozycja 1469 z 2019 roku, dalej w cyklu wpisów na blogu zwana: nowelizacją KPC). Zmiany wprowadzone do KPC tą ustawą są bardzo daleko idące i zmieniają kluczowe reguły postępowania cywilnego, do tego stopnia, że nieznajomość tych zmian przez strony lub ich pełnomocników może mieć kluczowe znaczenie dla wyniku sprawy. 
Z uwagi na to, że (jak pewnie niektórzy z czytelników wiedzą), KPC od zawsze był moim konikiem, bardzo dokładnie przeczytałem te zmiany i będę chciał podzielić się moimi przemyśleniami na temat niektórych z nich w kolejnych wpisach na blogu.
Oczywiście, siłą rzeczy, omówię tylko niektóre zmiany, ale będą to te z nich, które w mojej ocenie są najistotniejsze. Będę się przy tym starał zachować kolejność omawiania zmian zgodną z kolejnością przepisów KPC. Od razu zasygnalizuję również, że część wpisów będzie krótka, ale część z nich może być nieco dłuższa. Niektórych zmian nie da się bowiem omówić krótko. W moich wpisach będę się skupiał przy tym wyłącznie na praktycznych aspektach wprowadzonych zmian, pomijając rozważania czysto teoretyczne.

Odsetki od kosztów procesu

Nowelizacja KPC wprowadziła zmiany do art. 98 KPC dodając do tego przepisu §1(1) i §1(2) o treści:
§1(1)Od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Jeżeli orzeczenie to jest prawomocne z chwilą wydania, odsetki należą się za czas po upływie tygodnia od dnia jego ogłoszenia do dnia zapłaty, a jeżeli orzeczenie takie podlega doręczeniu z urzędu – za czas po upływie tygodnia od dnia jego doręczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty.
§1(2)W szczególnie uzasadnionym przypadku, na wniosek strony, która w toku procesu poniosła szczególnie wysoki wydatek podlegający zwrotowi, sąd może przyznać jej odsetki przewidziane w §1(1) od kwoty równej temu wydatkowi za czas od dnia jego poniesienia przez stronę do dnia zapłaty.
Powyższa zmiana jest zmianą od dawna oczekiwaną, nie było bowiem żadnych powodów aby opóźnienie w zapłacie kosztów procesu nie wiązało się z koniecznością uiszczenia odsetek za opóźnienie. Wprawdzie pojawiały się (skąd inąd słuszne) głosy, że w przypadku wezwania do zapłaty i wyznaczenia terminu do uiszczenia kosztów procesu, możliwe jest następnie dochodzenie odsetek za opóźnienie w ich uiszczeniu. Jednakże w praktyce nikt tego nie robił, nikt nie chciał bowiem po wygraniu sprawy wszczynać kolejnej o same odsetki za opóźnienie od kosztów procesu. Dlatego w praktyce koszty procesu były regulowane z opóźnieniem i to nawet przez podmioty publiczne takie jak Skarb Państwa czy jednostki samorządu terytorialnego.
Teraz powyższa sytuacja ulegnie zmianie. Jak bowiem należy przyjąć odsetki za opóźnienie (w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie) będą naliczane z mocy samego prawa w następujący sposób:
  • od dnia uprawomocnienia się orzeczenia zasądzającego koszty procesu do dnia zapłaty - w przypadku orzeczeń, które nie są prawomocne z chwilą ich wydania;
  • od ósmego dnia od wydania orzeczenia zasądzającego koszty procesu do dnia zapłaty - w przypadku orzeczeń, które są prawomocne z chwilą ich wydania, ale nie podlegają doręczeniu z urzędu;
  • od ósmego dnia od doręczenia orzeczenia zasądzającego koszty procesu do dnia zapłaty - w przypadku orzeczeń, które są prawomocne z chwilą ich wydania i podlegają doręczeniu z urzędu.
Oznacza to, że nie będzie konieczności wszczynania osobnej sprawy o zasądzenie odsetek od kosztów procesu, lecz będzie można ich dochodzić po prostu w postępowaniu egzekucyjnym obok należności głównej i odsetek za opóźnienie w uiszczeniu tej należności. 
Co więcej, w szczególnie uzasadnionych wypadkach, jeżeli strona poniosła szczególnie wysoki wydatek sąd może przyznać odsetki za opóźnienie od kwoty równej temu wydatkowi już od dnia jego poniesienia. Jest to bardzo słuszne rozwiązanie. Czasem zdarza się bowiem, że choćby wydatki na opinie biegłych bywają bardzo wysokie. Najwyższe wynagrodzenie biegłego z jakim spotkałem się w mojej praktyce, to kwota przekraczająca 100.000 zł. Zasadnie zatem w przypadku wygrania sporu, odsetki za opóźnienie powinny być naliczane od takiego wydatku, już od momentu jego poniesienia. Jednak uwaga, zastosowanie omawianej tutaj zasady, następuje wyłącznie na wniosek strony, co oznacza, że sąd sam z siebie jej nie zastosuje.

Wejście w życie

Omawiana zamiana wejdzie w życie od dnia 7 listopada 2019 roku.

formularz kontaktowy

Nazwa

E-mail *

Wiadomość *

obserwatorzy

Copyright © paragrafowanie