Koronawirus - stan epidemii

Koronawirus - stan epidemii

Dzisiejszy post dotyczy wprowadznenia od dnia 20 marca 2020  do odwołania stanu epidemii związanego z pandemią wirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19, rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 roku w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dziennik Ustaw z 2020 roku, pozycja 491, dalej jako: rozporządzenie). 
Ograniczenia i zakazy wprowadzone powyższym rozporządzeniem są podobne do tych, które zostały wprowadzone w związku z ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego. W dzisiejszym poście wskazane zostaną najważniejsze z nich.
ograniczenia przemieszczania się
 
 
Transport kolejowy - wstrzymano możliwość przekraczania granicy Polski (§2 ust. 1);
 
Powrót do Polski innym transportem niż kolejowy - wprowadzono obowiązek poinformowania funkcjonariusza Straży Granicznej o adresie miejsca zamieszkania lub pobytu, w którym powracająca osoba będzie odbywać obowiązkową kwarantannę oraz o swoim numerze telefonu (§2 ust. 2 pkt 1). Dane te są przekazywane w wersji elektronicznej do systemu teleinformatycznego prowadzonego przez Ministra Zdrowia oraz w wersji papierowej w postaci kart lokalizacyjnych do wojewodów. Następnie dane są przekazywane Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Narodowemu Funduszowi Zdrowia, Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, wojewodom, Policji i operatorowi pocztowemu. Wprowadzono również obowiązek odbycia 14 dniowej kwarantanny (§2 ust. 2 pkt 2).
 
Obowiązek podania danych kontaktowych i odbycia kwarantanny nie dotyczy (§2 ust. 6 i 7):
 
przekraczania granicy Rzeczypospolitej Polskiej w ramach wykonywania czynności zawodowych:
 
  • w Rzeczypospolitej Polskiej lub państwie sąsiadującym przez osobę wykonującą czynności zawodowe w tych państwach,
  • przez załogę statku w rozumieniu przepisów o bezpieczeństwie morskim lub załogę statku powietrznego w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 roku – Prawo lotnicze (Dziennik Ustaw z 2019 roku, pozycja 1580 i 1495 oraz z 2020 roku, pozycja 284),
  • przez kierowców wykonujących przewóz drogowy w ramach międzynarodowego transportu drogowego lub międzynarodowego transportu kombinowanego w rozumieniu przepisów o transporcie drogowym,
  • przez kierowców wykonujących przewóz drogowy w ramach międzynarodowego transportu drogowego lub międzynarodowego transportu kombinowanego w rozumieniu przepisów o transporcie drogowym powracających z zagranicy innymi środkami transportu niż pojazd, którym jest wykonywany transport drogowy: w celu odbioru odpoczynku, o którym mowa w rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 roku w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającym rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylającym rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85WE (Dziennik Urzędowy UE L 102 z 11 kwietnia 2006 roku, strona 1, ze zmianami 2), na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub po odebraniu za granicą odpoczynku, o którym mowa powyżej, oraz po przerwie w świadczeniu pracy w okolicznościach wskazanych w art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o czasie pracy kierowców (Dziennik Ustaw z 2019 roku, pozycja 1412)
 
żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej lub żołnierzy wojsk sojuszniczych, funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Ochrony Państwa, wykonujących zadania służbowe.
Państwowy inspektor sanitarny właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu, w których ma być obowiązkowa kwarantanna lub inny upoważniony przez Głównego Inspektora Sanitarnego państwowy inspektor sanitarny, w uzasadnionych przypadkach może zdecydować o skróceniu lub zwolnieniu z obowiązku odbycia kwarantanny (§2 ust. 8).
Osoba odbywająca kwarantannę ma obowiązek poinformowania pracodawcy o jej odbywaniu. Informację tę przekazuje się za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, w tym przez telefon.
ograniczenia dotyczące obrotu lub używania określonych przedmiotów:
Respiratory i kardiomonitory - wprowadzono zakaz wywozu lub zbywania poza terytorium Polski (§4). Wprowadzono również obowiązek, polegający na tym, że podmioty inne niż podmioty wykonujące działalność leczniczą są obowiązane, w terminie do dnia 17 marca 2020 roku, przekazać właściwemu wojewodzie informację o rodzaju i liczbie posiadanych respiratorów i kardiomonitorów.
Inne przedmioty - wprowadzono obowiązek poinformowania właściwego wojewody na co najmniej 24 godziny przed zamiarem wywozu lub zbycia poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej następujących przedmiotów: gogli ochronnych, kombinezonów typu TYVEK, masek typu FFP2/FFP3, maseczek chirurgicznych, ochraniaczy na buty (obuwie), rękawiczek lateksowych, rękawiczek nitrylowych, środków do dezynfekcji rąk, powierzchni i pomieszczeń. Wojewoda przekazuje te informacje ministrowi właściwemu do spraw zdrowia (§5).
ograniczenia dotyczące prowadzenia działalności:
Wprowadzono zakaz lub ograniczenie prowadzenia następującej działalności (§6, §7, §11):
    • polegającej na przygotowywaniu i podawaniu posiłków i napojów gościom siedzącym przy stołach lub gościom dokonującym własnego wyboru potraw z wystawionego menu, spożywanych na miejscu (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 56.10.A), z wyłączeniem realizacji usług polegających na przygotowywaniu i podawaniu żywności na wynos lub jej przygotowywaniu i dostarczaniu oraz działalności restauracyjnej lub barowej prowadzonej w środkach transportu, wykonywanej przez oddzielne jednostki,
    • związanej z organizacją, promocją lub zarządzaniem imprezami, takimi jak targi, wystawy, kongresy, konferencje, spotkania, włączając działalności polegające na zarządzaniu i dostarczaniu pracowników do obsługi terenów i obiektów, w których te imprezy mają miejsce(ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 82.30.Z),
    • twórczej związanej z wszelkimi zbiorowymi formami kultury i rozrywki(ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 90.0),
    • związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym klubów tanecznych i klubów nocnych oraz basenów, siłowni, klubów fitness,
    • związanej z projekcją filmów lub nagrań wideo w kinach, na otwartym powietrzu lub w pozostałych miejscach oraz działalności klubów filmowych (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 59.14.Z),
    • związanej z konsumpcją i podawaniem napojów (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 56.30),
    • związanej z prowadzeniem kasyn, z wyłączeniem kasyn internetowych;
    • działalności bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałej działalności związanej z kulturą (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 91.0),
    • w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 począwszy od dnia 21 marca 2020 roku zakazuje się:
      • prowadzenia działalności usługowej najemcom powierzchni usługowej, z wyłączeniem najemców, których przeważająca działalność polega na świadczeniu usług: medycznych, bankowych, ubezpieczeniowych, pocztowych, pralniczych lub gastronomicznych polegających jedynie na przygotowywaniu i dostarczaniu żywności; 
      • prowadzenia handlu detalicznego lub prowadzenia działalności usługowej na wyspach handlowych.
      • handlu detalicznego najemcom powierzchni handlowej, z wyłączeniem najemców, których przeważająca działalność polega na sprzedaży: żywności, produktów kosmetycznych, artykułów toaletowych, środków czystości, produktów leczniczych, wyrobów medycznych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, gazet, artykułów buodlwanych lub remontowych, artykułów dla zwierząt domowych, paliw,
    • organizowania zgromadzeń - w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 24 lipca 2015 roku – Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. z 2019 r. poz. 631), z wyjątkiem przypadku gdy liczba uczestników zgromadzenia wynosi nie więcej niż 50 osób, wliczając w to organizatora i osoby działające w jego imieniu,
    • prowadzenia usług rehabilitacyjnych w ramach prewencji rentowej, o której mowa w art. 69 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dziennik Ustaw z 2020 r. pozycja 266 i 321) - całkowity zakaz wykonywania usług rehabilitacyjnych realizowanych w ramach zamówień udzielanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
    • działalności samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, dla których podmiotem tworzącym jest Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - nieudzielanie świadczeń opieki zdrowotnej,
    • działalności w zakresie lecznictwa uzdrowiskowego, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1056, z 2019 r. poz. 1815 oraz z 2020 r. poz. 284) - nieudzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, 
    • sprawowania kultu religijnego w miejscach publicznych, w tym w budynkach i innych obiektach kultu religijnego - konieczność zapewnienia, aby w trakcie sprawowania kultu religijnego na danym terenie lub w danym obiekcie nie znajdowało się łącznie, zarówno wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń, nie więcej niż 50 osób, wliczając w to uczestników i osoby sprawujące kult religijny. Pominąć należy w tym miejscu błąd redakcyjny, usprawiedliwiony koniecznością szybkiego działania, polegający na konstrukcji: "nie znajdowało się łącznie...nie więcej niż 50 osób". Jedno "nie" jest tutaj niepotrzebne, ale sens regulacji jest jasny, choć akurat w mojej opinii w omawianym zakresie powinien obowiązywać całkowity zakaz podobnie jak w przypadku zgromadzeń,
    • urzędy administracji publicznej lub jednostki organizacyjne wykonujące zadania o charakterze publicznym - kierownik urzędu administracji publicznej lub kierujący jednostką organizacyjną wykonującą zadania o charakterze publicznym może zadecydować o ograniczeniu polegającym na wykonywaniu wyłącznie zadań niezbędnych do zapewnienia pomocy obywatelom oraz określonych zadań w sposób wyłączający bezpośrednią obsługę interesantów.
działania władcze
Tutaj pojawia się największa zmiana w porównaniu do stanu zagrożenia epidemicznego. Otóż zgodnie z  §12 rozorządzenia wojewoda może nakazać właścicielowi udostępnienie nieruchomości, lokali i terenów jeżeli są one przewidziane w planie działania na wypadek wystąpienia epidemii, o którym mowa w art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dziennik Ustaw numer 234, pozycja 1570 ze zmianami, dalej jako: ustawa).
Pamiętać należy również, że zgodnie z art. 47 ustawy decyzją wojewody pracownicy podmiotów leczniczych, osoby wykonujące zawody medyczne oraz osoby, z którymi podpisano umowy na wykonywanie świadczeń zdrowotnych, mogą być skierowani do pracy przy zwalczaniu epidemii. Do pracy przy zwalczaniu epidemii mogą być skierowane także inne osoby, jeżeli ich skierowanie jest uzasadnione aktualnymi potrzebami podmiotów kierujących zwalczaniem epidemii. Skierowanie nie może dotyczyć: 
  • osób, które nie ukończyły 18 lat bądź ukończyły 60 lat,
  • kobiet w ciąży lub osób wychowujących dzieci w wieku do 18 lat, w tym osób wychowujących samotnie dzieci do lat 18,
  • osób, u których orzeczono częściową lub całkowitą niezdolność do pracy,
  • inwalidów i osób z orzeczonymi chorobami przewlekłymi,
  • osób, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 31 lipca 1981 roku o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (Dziennik Ustaw z 2019 roku, pozycja 152), oraz posłów i senatorów Rzeczypospolitej Polskiej.
Należy mieć także na uwadze, że zgodnie z art. 44a ustawy jeżeli użycie innych sił i środków jest niemożliwe lub może okazać się niewystarczające, Minister Obrony Narodowej może przekazać do dyspozycji Głównego Inspektora Sanitarnego lub wojewody, na którego obszarze podejmowane są działania związane ze stanem zagrożenia epidemicznego, stanem epidemii albo w razie niebezpieczeństwa szerzenia się zakażenia lub choroby zakaźnej, które może stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego, w szczególności wystąpienia choroby szczególnie niebezpiecznej lub wysoce zakaźnej, pododdziały lub oddziały Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, wraz ze skierowaniem ich do wykonywania zadań z tym związanych.
inne
Rozporządzenie (§8) utzymało (w stosunku do stanu zagrożenia epidemicznego) ułatwienia w zakresie realizowania świadczeń opieki zdrowotnej za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności - polegające na możliwości poświadczenia tożsamości za pomocą tych systemów oraz na możliwości poźniejszego dostarczenia skierowania potrzebnego do świadczenia tych świadczeń - w terminie 21 dni od dnia zakończenia okresu na jaki przewidziano zastosowanie rozporządzenia, jednakże nie później niż w dniu udzielenia świadczenia opieki zdrowotnej wykonywanego na podstawie tego skierowania (zamiast 14 dni roboczych od dnia wpisania na listę oczekujących na udzielenie świadczenia).
Istnieje również (§) możliwość udzielania zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne i zleceń naprawy, o których mowa w art. 38 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dziennik Ustaw z 2020 roku pozycja 357) za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.
konkluzja
Całość regulacji, uwzględniwszy zarówno rozporządzenie, jak i ustawę, sprawia że mamy do czynienia ze stanem praktycznie identycznym w skutkach ze stanem nadzwyczajnym, o kótrym mowa w Konsytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który jednak formalnie takim stanem nie jest, albowiem Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej wymienia trzy takie stany: wojny, wojenny i klęski żywiołowej. Z powyższym mogą się wiązać określone konsekwencje, o których nie chcę w tym poście, w tym momencie, pisać. Wszyscy jednak zdają sobie sprawę, że w grę wchodzi chociażby ewentualna konieczność przełożenia wyborów prezydenckich - obligatoryjna w przypadku stanu nadzwyczajnego.
Natomiast w mojej ocenie formalne nie zakwalifikowanie obecnej sytuacji do stanu nadzwyczajnego nie będzie wykluczało dochodzenia roszczeń związanych z ograniczeniem praw i wolności obywatelskich. Ten temat zostanie jednak omówiony dopiero po zakończeniu epidemii. 
 

 

Komentarze

formularz kontaktowy

Nazwa

E-mail *

Wiadomość *

obserwatorzy

Copyright © paragrafowanie